Ουλαλούμ

 

https://youtu.be/xaA5_Kf9PM4?si=P8PascfmJT6ssyck

Ήταν σα να σε πρόσμενα Κερά
απόψε που δεν έπνεε όξω ανάσα,
κι έλεγα: Θά 'ρθει απόψε απ' τα νερά
κι από τα δάσα. 

Θά 'ρθει, αφού φλετράει μου η ψυχή,
αφού σπαρά το μάτι μου σαν ψάρι,
και θα μυρίζει φώτα και βροχή
και νιο φεγγάρι. 

Και να, το κάθισμά σου συγυρνώ
στολνώ την κάμαρά μου αγριομέντα,
και να, μαζί σου κιόλας αρχινώ
χρυσή κουβέντα.

Πως να, θα μείνει ο κόσμος με το μπα
που μ' έλεγε τρελόν, πως είχες γίνει
καπνός και τάχας σύγνεφα θαμπά
προς τη σελήνη

...................................................

Νύχτωσε και δε φάνηκες εσύ,
κίνησα να σε βρω στο δρόμο –οϊμένα–

μα σκούνταφτες (όπου εσκούνταφτα) χρυσή
κι εσύ με μένα. 

Τόσο πολύ μ' αγάπησες, Κερά,
που άκουγα διπλά τα βήματά μου!
Πάταγα 'γώ –στραβός– μες στα νερά
κι εσύ κοντά μου.

Το ποίημα "Ουλαλούμ", του Γιάννη Σκαρίμπα (1936)* χαρακτηρίζεται ως ένα δείγμα γκροτέσκας ρομαντικής ποίησης.

Στις πρώτες τέσσερεις στροφές, ο ποιητής παρωδεί την προσμονή ενός ερωτευμένου που, απομονωμένος από τον κόσμο και λοιδορούμενος από τον κοινωνικό περίγυρο, εκλαμβάνει τα μηνύματα της φύσης ως οιωνούς για την επιστροφή μιας (ίσως υπαρκτής, ίσως όμως και εντελώς φαντασιακής) αγαπημένης. Αξιοσημείωτο είναι εδώ το ιδιωματικό λεξιλόγιο της δημοτικής ("κερά" ίσον κυρά, "δάσα" ίσον δάση, "φλετράει" ίσον φτερουγίζει, "σπαρά" ίσον σπαρταρά "στολνώ" ίσον στολίζω, "συγυρνώ ίσον συγυρίζω), που σατιρίζει τις γλωσσικές υπερβολές του δημοτικιστικού ρομαντισμού κατά της εποχής.  

Στις δύο τελευταίες στροφές (5 και 6), ο αφηγητής αυτοσαρκάζεται, ομολογώντας ευθαρσώς την φαντασιακή του προσήλωση σε κάτι που ίσως χάθηκε, ίσως ματαιώθηκε, πιθανότατα όμως δεν υπήρξε ποτέ. Έτσι, ο Σκαρίμπας συγκινεί, ενώ παράλληλα απομυθοποιεί (χωρίς να ακυρώνει) τα ρομαντικά συναισθήματα, και νομιμοποιεί την σατιρική αντιμετώπιση του εμμονικού έρωτα, με μια σουρεαλιστική δυναμική μάλλον προχωρημένη για την εποχή του. 

Το ποίημα έχει μελοποιηθεί από τον Νικόλα Άσιμο, και τον Διονύση Τσακνή. Κατά μία άποψη, η μελοποίηση του Άσιμου είναι η καλύτερη, όπως και η ερμηνεία του Παπακωνσταντίνου. Ο τίτλος του, σύμφωνα με φιλολογικές εκτιμήσεις, παραπέμπει στο θεωρούμενο αραβικό επίρρημα ulalum, στην ελληνική λέξη "αλαλούμ" και στο ομώνυμο Ulalume** του Edgar Alan Poe (1847). Το περιεχόμενο, θα μπορούσε (αν δεν ήταν προγενέστερο) να παραπέμπει επίσης και σε ανεκπλήρωτους έρωτες (του Χριστιανόπουλου, που υποστήριζε πως η τέχνη είναι μεγαλύτερη από τη ζωή και οι έρωτες εξ ίσου επικίνδυνοι με τη θάλασσα, καθώς "μπαίνεις και δεν ξέρεις αν θα βγεις")...

Επιλεκτικές αναφορές 

• stixoi 
• ogdoo
  
• athina984
• Keimena Neoellinikis Logotechnias  
• Ellinikos Politismos 
• poiein 
• mikrosapoplous 
• imerodromos 
• beatrikn

Παραπομπές 

*https://www.ert.gr/ert-arxeio/giannis-skarimpas-21-ianoyarioy-1984-2/ -- https://archive.ert.gr/90140/

**https://web.english.upenn.edu/~cavitch/pdf-library/Poe_Ulalume.pdf