Tursiops truncates ή απλώς ρινοδέλφινο

 *Δείτε επίσης (για την όρκα): Το μεγαλύτερο δελφίνι της θάλασσας*

                      

google.gr/search

Είναι το πιο γνωστό είδος δελφινιού, γιατί ζει κοντά στις ακτές και επηρεάζεται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Κοπάδια ρινοδέλφινων συναντάμε πολλές φορές στις Ελληνικές θάλασσας να ακολουθούν τα καράβια στα ταξίδια τους, κάνοντας συχνά άλματα έξω από το νερό. Χαρακτηριστικό τους είναι το σχήμα του στόματός τους, που δίνει την εντύπωση πως συνέχεια χαμογελούν. Περιζήτητα για το "χαμόγελο", αλλά και για την εκπληκτική τους νοημοσύνη, τα ρινοδέλφινα αιχμαλωτίστηκαν για πρώτη φορά το 1913, και από τότε χρησιμοποιήθηκαν σε κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, από τις οποίες δημοφιλέστερη ήταν η τηλεοπτική σειρά "Φλίπερ" της δεκαετίας του '60.

http://www.flickriver.com/photos/project-thalassa/6435960107/

https://www.flickr.com/photos/project-thalassa/

• Επιστημονικό όνομα: Tursiops truncates 

• Κοινό όνομα: Ρινοδέλφινο (Bottle-nose dolphin) 

• Περιγραφή: Θηλαστικό, της οικογένειας των δελφινίδων.Το μέσο ολικό μήκος του είναι 2,6‐3,3 μ. και το βάρος του κυμαίνεται από τα 270‐350 κιλά.Το χρώμα του είναι σκούρο γκρι και το ρύγχος του κοντόχοντρο. Είναι πολύ πιο εύρωστο και σωματώδες από τα μικρότερα είδη δελφινιών που έχουν μακρύτερο ρύγχος.

• Τροφή: Ψάρια, κεφαλόποδα, μαλακόστρακα 

• Απειλές: Μείωση τροφής, απευθείας θανάτωση, παρεμπίπτουσα αλιεία με παραδοσιακά μέσα, θόρυβος, αιχμαλωσία
  

• Γεωγραφική κατανομή στην Ελλάδα: Σε όλες τις παράκτιες περιοχές. Στον Αμβρακικό κόλπο, είναι το μοναδικό είδος κητώδους.  

• Κατάσταση είδους: Τρωτό  

• Καθεστώς Προστασίας: Προστατεύεται βάσει της Οδηγίας των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ) -- (1) 

Το επιστημονικό όνομα του γένους Tursiops προέρχεται από τον λατινικό όρο tursio. Με τον όρο αυτό, ο Ρωμαίος Πλίνιος είχε αναφερθεί σε ένα «δελφινόμορφο θαλάσσιο ζώο», πιθανότατα σε κάποιον καρχαρία ή άλλο μεγάλο ψάρι. Η κατάληξη «ops» προέρχεται από την ελληνική λέξη «όψη» και προστέθηκε αργότερα. Ο όρος truncates είναι λατινικός επιθετικός προσδιορισμός που σημαίνει «κομμένος» και αναφέρεται στην μορφή του ρύγχους, που είναι κοντόχοντρο. Σε συνθήκες απλής μετακίνησης τα ρινοδέλφινα αναπνέουν κάθε 15‐20 δευτερόλεπτα περίπου. Το μέγιστο των δυνατοτήτων τους μπορεί να φτάσει τα 8 λεπτά άπνοιας και τα 600 μ. βάθους. Πρόκειται για το δεύτερο σε μέγεθος δελφίνι που ζεί μόνιμα στις Ελληνικές θάλασσες, μετά το σταχτοδέλφινο, και το δεύτερο σε αφθονία, μετά το ζωνοδέλφινο. Μπορεί και αναπτύσσει ταχύτητες που ξεπερνούν τα 30 χλμ/ώρα, ενώ το ύψος των αλμάτων του πάνω από την επιφάνεια του νερού μπορεί να ισοδυναμεί με τρεις φορές το μήκος του, δηλαδή μέχρι και 8 μ. 

Κοσμοπολίτικο είδος που απαντάται από τα ψυχρά‐εύκρατα έως και τα τροπικά νερά όλων των θαλασσών του κόσμου. Αποτελεί ένα από τα πιο παράκτια είδη κητωδών (ανεβαίνει ακόμη και στα ποτάμια) και έτσι συνήθως κυριαρχεί στις ακτές σε όλη τη ζώνη εξάπλωσής του. Το ρινοδέλφινο απαντάται σε όλες τις παράκτιες περιοχές αλλά και ανάμεσα στα νησιά, από το βόρειο Αιγαίο και το Ιόνιο, μέχρι και τη Γαύδο. Στον Αμβρακικό (THE SECRET LIFE OF BOTTLENOSE DOLPHINS), είναι το μοναδικό είδος κητώδους, ενώ στο εσωτερικό Ιόνιο πέλαγος, στο βόρειο Αιγαίο και σε ορισμένα Δωδεκάνησα μοιράζεται τον ίδιο οικότοπο με το κοινό δελφίνι. Το ρινοδέλφινο των Ελληνικών θαλασσών, διαφοροποιείται γενετικά από αυτό που βρίσκεται στον Ατλαντικό, ενώ διαφοροποιήσεις παρατηρούνται και ανάμεσα στα ρινοδέλφινα της δυτικής και της ανατολικής Μεσογείου. Στη Μεσόγειο, τα κοπάδια των παράκτιων ρινοδέλφινων αποτελούνται από κατά μέσο όρο 6 - 7 άτομα. Ο υποπληθυσμός που διαβιεί στον Αμβρακικό κόλπο, αποτελείται μόλις από 148 άτομα και, ως εκ τούτου, κινδυνεύει να εξαφανιστεί. 

Απαντάται πολύ συχνά στα Ελληνικά νερά, κυρίως στις παράκτιες περιοχές, από 6 έως 250 χιλιόμετρα από την ακτή. Σε κανονικές συνθήκες, αφιερώνει πολύ μεγάλο μέρος του χρόνου του στο παιχνίδι, στην πλώρη των σκαφών και σε εναέριες δραστηριότητες. Ωστόσο, στις Ελληνικές θάλασσες, τα ρινοδέλφινα έχουν αποδειχτεί πολύ δύσπιστα και αποφεύγουν συστηματικά τα σκάφη και, ακόμα και αν τα πλησιάσει κανείς, σπάνια θα δει εντυπωσιακή εναέρια συμπεριφορά. Αυτό οφείλεται τόσο στην εκούσια θανάτωση του είδους από αλιείς όσο και στην έλλειψη τροφής, που τα αναγκάζει να περνούν όλον σχεδόν τον χρόνο τους στην αναζήτηση ψαριών, περιορίζοντας τις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις και το παιχνίδι. 

Η διάρκεια ζωής των αρσενικών είναι 40‐45 χρόνια και των θηλυκών 50‐55 χρόνια. Τα αρσενικά ωριμάζουν αναπαραγωγικά στα 10‐13, ενώ τα θηλυκά στα 7‐12 χρόνια τους. Η διάρκεια κύησης είναι περίπου 12 μήνες. Το διάστημα μεταξύ 2 κυήσεων είναι 2‐5 χρόνια. Οι περισσότερες γεννήσεις παρατηρούνται τον Αύγουστο. Τα μικρά παίρνουν στερεά τροφή μετά από 6 μήνες, ωστόσο μπορεί να συνεχίσουν να θηλάζουν για χρόνια. Από τα μισά του δεύτερου χρόνου, ο θηλασμός δεν έχει μεγάλη διατροφική αξία, ωστόσο μπορεί να συνεχίζεται γιατί πρόκειται για έναν ισχυρό κοινωνικό δεσμό με τη μητέρα, που συνεχίζει να τα εκπαιδεύει και σιγά σιγά τα εισάγει στο κοινωνικό πλαίσιο μιας ομάδας. Σε ηλικία 3‐6 ετών, ανεξαρτητοποιούνται από τη μητέρα και δοκιμάζουν νέες εμπειρίες, στα πλαίσια εφηβικών ομάδων που συγκροτούν.

Στα ρινοδέλφινα βλέπουμε συχνά «babysitting», δηλαδή φύλαξη και φροντίδα ενός μικρού από μια άλλη θηλυκιά, όσο η μητέρα απομακρύνεται για να βρει τροφή. Ο κοινωνικός πυρήνας είναι η οικογενειακή ομάδα*. Πρόκειται για ομάδα 10‐15 θηλυκών ατόμων που ζουν και κινούνται μαζί με τα μικρά τους που θηλάζουν. Τα μικρά και των δύο φύλων εγκαταλείπουν την οικογενειακή ομάδα όταν μεγαλώσουν, και φτιάχνουν δική τους, μικτή, εφηβική ομάδα. Όταν πια φτάσουν στην ενηλικίωση, τα θηλυκά θα επιστρέψουν και θα ενωθούν με την οικογενειακή ομάδα (πιθανότατα η ομάδα της μητέρας τους), στην οποία και θα παραμείνουν δια βίου. Τα αρσενικά θα διασπαστούν και θα φτιάξουν ζευγάρια ή τριάδες συνομήλικων ρινοδέλφινων (και συνήθως όχι άμεσα συγγενικών) που συνάπτουν συμμαχικές σχέσεις (1). Οι σχέσεις μεταξύ των αρσενικών είναι πολύ σημαντικές και διατηρούνται για πολλά χρόνια. Ζουν περιφερειακά, γύρω από οικογενειακές ομάδες, και επιδιώκουν να πλησιάζουν ή να απομονώνουν ώριμες θηλυκές για να αναπαραχθούν μαζί τους. 

Οι γονείς των ρινοδέλφινων δεν ζουν μαζί στο ίδιο κοπάδι. Η μητέρα μεγαλώνει το μικρό της ενταγμένη στην οικογενειακή της ομάδα, και συνοδεύονται από άτομα του ίδιου φύλου που βοηθούν στην ανατροφή (nursery groups), ενώ ο πατέρας αναζητά νέες περιπέτειες, ενταγμένος σε κάποια... "ομάδα κρούσης" ή συμμαχία αρσενικών (male alliances). Μικτά κοπάδια, που αποτελούνται από άτομα και των δύο φύλων, συγκροτούνται από άτομα που βρίσκονται στην εφηβική ηλικία (mixed sex groups of juveniles). Σε μεμονωμένες περιπτώσεις και για λόγους εν πολλοίς αδιευκρίνιστους, μπορεί να συναντήσουμε και μοναχικά άτομα - κατά πλειονότητα αρσενικά (solitary dolphins).

*"The most basic social units include nursery groups, mixed sex groups of juveniles, and strongly-bonded pairs of adult males (Wells et al. 1987; Owen et al. 2002; Rogers et al. 2004). Females produce calves from different males during a 40-year reproductive lifespan, and rear the calves for 3-6 years without any involvement by the father (Duffield and Wells, 2002; Wells, 2003)". [marinemammalscience.org]

Βασική πηγή:  Ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus):  http://thalassaproject.mom.gr/LH2Uploads/ItemsContent/21/Common-bottlenose-dolphin-%CE%A1%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%AD%CE%BB%CF%86%CE%B9%CE%BD%CE%BF.pdf
 

 

Σχετικοί σύνδεσμοι - Βιβλιογραφία:

• Θαλάσσια θηλαστικά: http://thalassaproject.mom.gr/displayITM19d30.html?ITMID=21&LANG=GR

• Ρινοδέλφινο: http://thalassapedia.mom.gr/thilastika/rinodelfino

• Common bottlenose dolphin (T. truncatus): http://www.marinemammalscience.org/index.php?option=com_content&view=article&id=470&Itemid=304

• Απειλές: http://thalassapedia.mom.gr/anthropos-kai-thalassia-thilastika/apeiles

•  Αιχμαλωσία: http://thalassapedia.mom.gr/anthropos-kai-thalassia-thilastika/apeiles/aixmalosia -- marineconnection -- oceancare

• Το ρινοδέλφινο της Μαύρης Θάλασσας (Tursiops truncatus ssp. ponticus): http://www.iucnredlist.org/details/133714/0 

Η μυστική ζωή των ρινοδέλφινων

 

 

 

 

  

• What Is a Dolphin? http://marinelife.about.com/od/cetaceans/f/What-Is-A-Dolphin.htm

• Bottlenose Dolphin (Tursiops truncatus): http://marinelife.about.com/od/cetaceans/p/Bottlenosedolphin.htm -- http://acsonline.org/fact-sheets/bottlenose-dolphin/

• Bottlenose Dolphin (Tursiops truncatus) Image Gallery: http://marinelife.about.com/od/watchingandphotography/ig/Bottlenose-Dolphin-Images/

• Common bottlenose dolphin (Tursiops truncatus): http://uk.whales.org/species-guide/common-bottlenose-dolphin

• Common bottlenose dolphin in captivity: http://www.wdcs.org/submissions_bin/bottlenosedolphinsincaptivity.pdf  

• MarineBio.Org - Bottlenose Dolphin (Tursiops truncatus): http://marinebio.org/species.asp?id=33

• PLOS ONE 

• dolphinbiology and conservation 

• ionian dolphin project 

• nationalgeographic 

• bbc nature 

• animalplanet 

• The Dodo 

 

http://www.pelagosinstitute.gr/gr/erevnitika_programmata/images/tursiups.jpg

 
Δείτε ακόμα:  

•  Οι σωστοί όροι και ονόματα των διαφόρων ειδών κητωδών: http://www.pelagosinstitute.gr/gr/eidi_kitodon/sostoi_oroi.html

• Το ερευνητικό πρόγραμμα "Δελφίνια Κορινθιακού Κόλπου": http://www.pelagosinstitute.gr/gr/erevnitika_programmata/delfinia_korinthiakou.html

• Περισσότερες φωτογραφίες από το πρόγραμμα Thalassa campaign: Learn, Act, Protect, εδώ

• flickr.com/search 

photo credit Aris Christidis (Bόρειο Αγαίο)

Για τον ρόλο του αρσενικού που, στην κοινωνία των ρινοδέλφινων, παίζει τον ρόλο του εραστή αλλά όχι του πατέρα, μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στους παρακάτω συνδέσμους: 

• Alliance formation in bottlenose dolphins (Tursiops sp.): http://cnx.org/content/m34723/latest/?collection=col11211/latest
• Early Social Networks Predict Survival in Wild Bottlenose Dolphins: http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0047508
• Male reproductive success increases with alliance size in Indo-Pacific bottlenose dolphins (Tursiops aduncus): http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21981240
• Study Reveals Male Bottlenose Dolphins Build Complex Alliances: http://www.sci-news.com/biology/article00234.html
• A novel mammalian social structure in Indo-Pacific bottlenose dolphins (Tursiops sp.): complex male alliances in an open social network: http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/early/2012/03/20/rspb.2012.0264.full
• Deadly Alliances: Male Dolphins engage in sexually coercive mating behaviour… in gangs! http://blog.nus.edu.sg/lsm1303student2013/2013/04/11/deadly-alliances-male-common-bottlenose-dolphins-engage-in-sexually-coercive-mating-behaviour-in-gangs/
•  Bottlenose dolphins: 'Gangs' run society, scientists say: http://www.bbc.co.uk/nature/17522450

Fungie the solitary dolphin
and his message...  

Do dolphinariums fulfill a valid educational role?

Thousands of whales and dolphins (known collectively as cetacea) are held in hundreds of zoos and dolphinaria across the world. An unsustainable industry, animals are still taken from the wild to stock a growing number of captive facilities. Deprived of their freedom and choice in an alien environment, captive whales and dolphins are usually trained to perform unnatural behaviour or interact with people in swim-with or petting activities. The number of dolphins bred in captivity does not replace the number that die. They suffer from high mortality rates, low breeding success and often endure physical and psychological disorders. Cetacea are frequently captured from the wild and sold into captivity. The methods of capture, and subsequent transport, can be extremely cruel and some animals die of shock or injury in the process.

The dolphin's toothy grin masks its suffering and contributes to the myth that dolphins in theme parks enjoy a happy life. In truth, dolphins cannot move their facial muscles to communicate inner feelings like humans can. Visitors don't always realise that the much promoted dolphin "smile" does not reflect of their emotional state. It is simply the shape of their mouths. Dolphins appear to smile even while injured or seriously ill. The smile is a feature of a dolphin's anatomy unrelated to its health or emotional state. By withholding food, some trainers coerce dolphins into repetitive and unnatural behaviours, performing "tricks" for the public. Hunger forces the dolphins to ignore their most basic natural instincts. They are even trained to beach themselves, despite the danger of doing so. Dolphins' bodies are adapted to the aquatic environment. When dolphins beach themselves in the wild, they do so because they are sick, disoriented, injured or otherwise in some kind of distress. Many of the beached animals die from the resulting pressure and damage to their internal organs. A captive dolphin that lifts itself out of the water and onto a platform or stage has been trained to beach itself on command. The discomfort to the animal can be great and permanent injury is only avoided by the trainer recalling the animal to the water in time.  

Many dolphinariums claim that they are playing an important role in educating people to appreciate the marine environment, and in fact, some regulatory bodies require dolphinariums to demonstrate an "educational value" to their displays. Whale and Dolphin Conservation believes that marine parks significantly distort the public's understanding of the marine environment. Educational messages take second place to the whale and dolphin performances, where the "jumping" and "splashing" are the main feature. Any educational aspects are lost amidst the glamour and excitement. Similarly, the complex nature of the lives of whales and dolphins cannot possibly be demonstrated in a tank. 

Some marine parks also distort the real truth behind captivity by using different words. For example, whales and dolphins are "acquired" rather than "captured"; captives do not live in tanks, they live in "controlled environments". Such terminology only serves to distract the visitor's eye the reality of tanks and repetitive daily routines. As Ric O'Barry says, "whenever a dolphinarium masks itself as a place of conservation, research or education, it raises a red flag for me. Those terms just green-wash dolphin shows as some kind of conservation effort, which it is not. It is a business. If you want to go see the Grand Canyon, you don’t do it in your home town, you get in a car and drive to see the Grand Canyon. You don’t need dolphins in captivity to teach about dolphins. It actually has a reverse effect and desensitises children to the very real plight of dolphins and conservation around the world. Dolphin shows only serve to perpetuate our utilitarian view of nature. It promotes bad education". 

It is easier now than it ever has been to see whales and dolphins in the wild. This experience cannot be improved upon for excitement and education. Imagine going out on a trip as a child. You will learn about whales and dolphins in their natural habitat and you will see their natural behaviour. You will also learn about the boat, about the ocean and the other creatures which live in it. The experience will teach you that, as human, you cannot and should not control or tame everything: an important lesson in conservation.
 

SERIFOS AIR AND SEA

Sources: 

 -  Captive Whales & Dolphins: http://www.bornfree.org.uk/campaigns/zoo-check/captive-whales-dolphins/

-  Marine animals in captivity: http://www.worldanimalprotection.us.org/our-work/animals-wild/marine-animals-captivity

- Arguments against captivity (Why keeping whales and dolphins in captivity is cruel): http://www.wdcs.org/submissions_bin/captivityagn.pdf

 
More: 

- Captivity: http://us.whales.org/issues/captivity

- Frequently Asked Questions for Captivity: http://us.whales.org/faqs/captivity

- Evidence Supports the Anti-Captivity Position: cetaceaninspiration.wordpress.com (Fb)

- EDUCATIONAL INFO
- ΤΑ ΔΕΛΦΙΝΑΡΙΑ ΚΑΙ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΑΞΙΑ