Διαδίδουν τη ρετσινιά ότι, για ν' ασχοληθείς το διπλανό σου, πρέπει να είσαι χορτασμένος και να έχεις χρόνο για πολυτέλειες. Μόνο
που υτή τη φορά τη φράση την άκουσα από έναν μαθητή πέμπτης
δημοτικού. Κι αυτός προφανώς από κάπου αλλού. Τον έμαθαν ότι θα βρίσκει
κλειστά αυτιά πριν καν δοκιμάσει να μιλήσει. .
"Τωωώρα με την κρίση... ποιος θα κάτσει να ασχοληθεί με τα ζώα";... Παλιά
ατάκα, απλά στη θέση της κρίσης ήταν κατά καιρούς όλα τα κοινωνικά
ζητήματα, τα οποία και προφανώς ποτέ στην ιστορία δεν λύθηκαν εξ
ολοκλήρου. Λες και δεν υπήρχαν πάντα κάποιοι που θέλουν να
εκμεταλλεύονται τους άλλους και που, όσο τους το επιτρέπουμε, θα μάς
καβαλάνε. Λίγο το 'να, λίγο τ' άλλο, δικαιολογίες πολλές που μεταθέτουν
την ενασχόληση με το ζήτημα των ζώων σε ένα φανταστικό παράδεισο.
Λες και δεν είμαστε κι εμείς ζώα.
Μετά από μια σχετική έρευνα εκπαιδευτικών που διάβασα, άρχισα να ρωτάω
τους μαθητές: "Εμείς είμαστε ζώα"; Γέλια... "Κάποιοι είναι", πειράζουν ο
ένας τον άλλο. Πολλοί λένε ότι όχι, δεν είμαστε, το ίδιο απαντούν
άλλωστε σύμφωνα με την ίδια έρευνα και πολλοί μεγάλοι. "Μα είμαστε
διαφορετικοί"!
Είμαστε διαφορετικοί. Ε και; Όλα τα είδη
διαφορετικά είναι, γι' αυτό άλλωστε τα έχουμε ταξινομήσει ως τέτοια. Ο
ιππόκαμπος τι να πει δηλαδή που γεννάει ο αρσενικός; Τη στιγμή που
αυτοδιαχωρίζεσαι από τα άλλα ζώα, αποκόβεσαι (στο κεφάλι σου) από τη
φύση. Κι άντε μετά να συνεννοηθούμε, τι είναι πράσινο και τι είναι
ανάπτυξη.
Εντάξει είμαστε ζώα, αλλά είμαστε ζώα ανώτερα. Είμαστε πιο έξυπνοι. Δικός μας όρος η ευφυΐα και οι καμιά δεκαριά ορισμοί της,
δικά μας και τα τεστ νοημοσύνης, στημένο το παιχνίδι. Μιλάμε, έχουμε
πολιτισμό, κι αυτά μπαίνουν στο τραπέζι. Λες και τα άλλα είδη δεν
επικοινωνούν μεταξύ τους με σφυρίγματα, και υπέρηχους , πετάγματα,
χορούς και τη γλώσσα του σώματος. Λες και γλώσσα είναι μόνο αυτή που
μιλάω εγώ. Δηλαδή, όταν ο άλλος μιλάει σε γλώσσα που δεν την
καταλαβαίνω; Κι' αν ο πολιτισμός του δεν περιλαμβάνει υπερκατασκευές και
διαρκές ξεζούμισμα του πλανήτη; Υπάρχουν ανώτεροι δηλαδή και κατώτεροι,
και τα κριτήρια είναι αυτά. Ανωτερότητα. Μάλιστα. Επικίνδυνα πράγματα.
Όλα τα ζώα είναι ίσα αλλά... υπάρχουν
και ζώα που είναι πιο ίσα από άλλα φαίνεται.
Αλλιώς γιατί προστατεύουμε τη θαλάσσια χελώνα; Τι παραπάνω έχει από τη
χελωνίτσα της αυλής μου, ή από εκείνες του γλυκού νερού που τις
αιχμαλωτίζουν σε γυάλες; Γιατί έχουν μείνει λίγες και κοντεύουν να
εξαφανιστούν. Κι εμένα τι με νοιάζει; Είμαστε κι εμείς μέρος του
τροφικού πλέγματος, κι αν είδος ζώου εξαφανιστεί, αυτό θα έχει συνέπειες
και για μάς. Μααάλιστα... Για αυτό μάς μαθαίνουν να μάς ενδιαφέρει. Όχι
επειδή η χελώνα και η κάθε χελώνα θέλει και θα κάνει ό,τι μπορεί για
να παραμείνει ζωντανή, όχι επειδή δεν υπάρχει λόγος να ζούμε σε βάρος
της και να καταστρέφουμε παραλίες και βυθούς για να βγάλουν χρήματα οι
ξαπλωστρο-ομπρελάδες και οι ξενοδόχοι και οι τράτες. Όχι. Το κριτήριο
είναι αν θα πειράξει εμάς. Τη δική μας τη γούνα φυλάμε δηλαδή. Αν η
επιστήμη και οι τεχνολογία μάς τάξουν ότι θα καλύψουν όλες τις ανάγκες
μας με τεχνητό τρόπο, να τ' αφήσω όλα να καούν δηλαδή;
Τι μαθαίνουν τα παιδιά για τα ζώα και τι για τη φιλία,
το σκέφτομαι και τραβάω τα μαλλιά μου. "Οι φίλοι μας τα ζώα" τους λένε.
Όχι, δεν είμαι φίλος όταν σε κλείνω σε κλουβί, όταν δεν σέβομαι ότι
είσαι διαφορετικός από μένα, όταν δεν σού αφιερώνω το χρόνο και την
προσοχή μου, όταν μπερδεύω τις ανάγκες μου με δικές σου, όταν σε θέλω
δίπλα μου για διακοσμητικό, ίσα- ίσα να μην είμαι μόνος. Τους φίλους δεν
τους αγοράζω και δεν τους παραγγέλνω. Τους διαλέγω και με διαλέγουν. Τους φίλους
δεν τους παρατάω ένα ωραίο πρωί επειδή ζορίστηκα.
Ξέρουν τα παιδιά ότι υπάρχουν κάποιοι που χτυπούν τα
ζώα, κάποιοι που τα σκοτώνουν, κάποιοι που τα δηλητηριάζουν. Ξέρουν και ότι υπάρχουν ζώα που δεν
βγαίνουν ποτέ στη ζωή τους διάλειμμα γιατί είναι μόνιμα δεμένα, ή γιατί
είναι σε κλουβιά. Σκεφτείτε - τους ρίχνω την ερώτηση βόμβα - πώς θα
ήταν αν δεν βγαίνατε καθόλου διάλειμμα στο σχολείο; Ψάχνουμε να
καταλάβουμε γιατί κάποιοι άνθρωποι τους το κάνουν αυτό. Και κυρίως τι
μπορούμε και τι είμαστε διατεθειμένοι εμείς να κάνουμε. Από τώρα, όχι
όταν μεγαλώσουμε. Μόνοι μας, χωρίς να περιμένουμε από "ειδικούς" και
"μεγάλους", με δυο φίλους, με όλη την τάξη. Με τους γονείς, αν ακούσουν.
Κι' αν δεν ακούσουν, θα τους τα πούμε όλοι μαζί στη σχολική γιορτή.
Τελικά μάς νοιάζει όταν ο διπλανός μας είναι σε αδύναμη θέση; Κάνουμε
κάτι ή προσπερνάμε; Όταν πεινάει; Μάς νοιάζει όταν τον κακοποιούν, τον
στριμώχνουν, τον κλωτσάνε; Ποιον διπλανό μας; Αυτόν που ξέρουμε μόνο;
Ένα παιδί; Έναν ηλικιωμένο; Αυτόν που θα μας ζητήσει βοήθεια; Κι αν τη
ζητά σε άλλη γλώσσα; Θα τρέξουμε να βοηθήσουμε ένα σκύλο; Μια γάτα; Για
τα περιστέρια μάς νοιάζει; Για τις πέρδικες και τις μπεκάτσες; Πού βάζω
τη γραμμή και με ποιο κριτήριο; Αν η κακοποίηση ονομάζεται έθιμο,
παράδοση;
Ούτε οι πολλοί ούτε οι παλιοί έχουν πάντα δίκιο. Κι αν όλοι οι
άλλοι μού λένε ότι έτσι είναι τα πράγματα, ότι το μεγάλο ψάρι τρώει το
μικρό; Μήπως τότε να κάτσουμε να μας φάνε οι μεγαλοεταιρείες, οι
μεγαλοεπενδυτές και οι μεγαλομέτοχοι; Δύσκολες ερωτήσεις που όμως, τα παιδιά τουλάχιστον, δεν τις φοβούνται.
 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου