Λοιμώδης περιτονίτιδα της γάτας (Feline Infectious Peritonitis - FIP)

Abstract

Η λοιμώδης περιτονίτιδα της γάτας είναι ιογενής πολυσυστηματική νόσος, για την οποία έχουν γίνει, μέχρι σήμερα, πάρα πολλές έρευνες, ίσως οι περισσότερες από κάθε άλλη ιογενή νόσο. Προκαλείται από ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΑ στελέχη του κοροναϊού των αιλουροειδών (FCoV ή FECV). Ο κορoναϊός αυτός είναι γνωστός από το 1950, είναι διαφορετικός από τον κορoναϊό της σημερινής πανδημίας (SARS-Cov2) και ΔΕΝ μεταδίδεται στον άνθρωπο. Ωστόσο, η περαιτέρω μελέτη της παθογένειάς του θα μπορούσε να προσφέρει χρήσιμες ιδέες και κατευθύνσεις στην προσπάθεια διερεύνησης της νόσου COVID-19, με την οποία παρουσιάζει εντυπωσιακές αναλογίες. (Σύντομη βιβλιογραφική παρουσίαση - οδηγός ενημέρωσης, αφιερωμένος στο "Γατουίτι", που έμεινε στον κόσμο μονάχα μια άνοιξη και "έφυγε" αθόρυβα την προτελευταία ημέρα του 2020)

 

 

Ιογενής πολυσυστηματική νόσος που προκαλείται από ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΑ στελέχη του κοροναϊού Feline Corona Virus (FCoV) ή Feline Enteric Coronavirus (FECV), ο οποίος προσβάλλει την γάτα και άλλα είδη είδη αιλουροειδών. Γάτες μολυσμένες με τον FCov εμφανίζουν ήπια ή καθόλου συμπτώματα. Όμως, σε ένα μικρό ποσοστό των προσβεβλημένων ατόμων ο ιός μεταλλάσσεται, εισβάλλει στα μακροφάγα κύτταρα και προκαλεί την εκδήλωση βαριάς κλινικής νόσου, η οποία θεωρείται ανίατη και η διάγνωση της συνήθως οδηγεί στην ευθανασία. Η πραγματοποίηση της μετάλλαξης μέσα στον οργανισμό ενός μολυσμένου ζώου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, μεταξύ των οποίων το ιικό φορτίο που προσλαμβάνεται κατά την μόλυνση, και η διαφορετική ανταπόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος του κάθε ατόμου.

Ο FCoV είναι πολύ διαδεδομένος στους πληθυσμούς των γατιών (ιδίως σε συνθήκες συνωστισμού), χωρίς να προκαλεί απαραίτητα νόσο, και τα περισσότερα άτομα που προσβάλλονται από αυτόν είναι ασυμπτωματικά ή εμφανίζουν μόνον μια ήπια εντερίτιδα. Η μετάδοση γίνεται από την στοματική οδό. Οι προσβεβλημένες γάτες απεκκρίνουν και διασπείρουν τον ιό κυρίως με τα κόπρανά τους, μια εβδομάδα μετά την μόλυνση και ενίοτε δια βίου, είτε εμφανίζουν συμπτώματα είτε όχι.

Άτομα στον οργανισμό των οποίων η μόλυνση με FCoV εξελίσσεται σε FIP, εκδηλώνουν αρχικά ανορεξία και διαλείποντα πυρετό ενώ, στην πορεία, η νόσος εξελίσσεται είτε σε υγρή είτε σε ξηρή (μη διαχυτική) μορφή, με πολυορογονίτιδα (φλεγμονή του περιτοναίου ή/και του υπεζωκότα) και αγγειίτιδα. Η υγρή μορφή χαρακτηρίζεται από συλλογή υγρού στην κοιλιακή κοιλότητα (ασκίτης), στον θώρακα ή στο περικάρδιο. Η ξηρή μορφή χαρακτηρίζεται από αλλοιώσεις σε διάφορα όργανα (έντερο, νεφροί, λεμφαδένες, ήπαρ κλπ) και οι εκδηλώσεις μπορεί να συμπεριλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, χρόνια διάρροια, διόγκωση των λεμφαδένων και των νεφρών, ενίοτε δε οφθαλμικές αλλοιώσεις και νευρικά συμπτώματα*.

Υποψία ξηρής μορφής FIP πρέπει να εγείρεται πάντοτε σε περιπτώσεις επίμονης στοματίτιδας και συμπτώματων από το πεπτικό ή/και από το αναπνευστικό. Η διάγνωση γίνεται με συνεκτίμηση των κλινικών και εργαστηριακών ευρημάτων. Κατά τον αιματολογικό έλεγχο, ο υψηλός τίτλος αντισωμάτων εναντίον του κοροναϊού της γάτας δεν αρκεί για να τεκμηριώσει διάγνωση FIP, ενώ η αύξηση των ολικών πρωτεϊνών του ορού, με υπερσφαιριναιμία και χαμηλή αναλογία λευκωματινών, έχει αρκετά μεγάλη διαγνωστική αξία. Σε περιπτώσεις υγρής μορφής, κατά τον ακτινολογικό έλεγχο μπορεί να φανούν οι υγρές συλλογές, ενώ το υγρό που λαμβάνεται κατά την παρακέντηση της θωρακικής ή της κοιλιακής κοιλότητας έχει χαρακτηριστικά κίτρινο λαμπερό χρώμα και είναι πλούσιο σε λευκώματα.  

Η υποστηρικτική αγωγή στοχεύει στην αναχαίτιση της υπέρμετρης φλεγμονής και των βακτηριακών επιπλοκών, τα αποτελέσματά της όμως είναι φτωχά και η πρόγνωση κακή, ιδίως στην υγρή μορφή της νόσου. Εκεί όπου η διάγνωση υγρής μορφής είναι βέβαιη και οριστική, πρέπει να εξετάζεται η επιλογή της ευθανασίας, δεδομένου ότι η εξέλιξη είναι ιδιαίτερα οδυνηρή (κατάρρευση, κοιλιακός πόνος, δύσπνοια), ενώ το προσδόκιμο ζωής είναι πάρα πολύ μικρό. 

Η ανοσία στον FCoV είναι συνήθως προσωρινή. Γάτες που είχαν προηγουμένως ανοσοποιηθεί μπορεί να ξαναπροσβληθούν. Η σκοπιμότητα και η αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού είναι αμφιλεγόμενη και η ελπίδα αντιμετώπισης της νόσου στρέφεται περισσότερο προς την ανακάλυψη μιας νέας μορφής αντιιικών φαρμάκων, όπως ο μεταβολίτης της ρεμδεσιβίρης GS-441524**.

Επιλεκτικές αναφορές

• Everything You Need to Know About Feline Coronavirus - FCoV

• Yes, cats get coronavirus. But it’s not the same as the one that causes COVID-19
  

• Λοιμώδης περιτονίτιδα των αιλουροειδών (πηγή και της 2ης εικόνας***)

• Feline Infectious Peritonitis (Guidelines Infections - Διαγνωστικός Οδηγός Λοιμωδών Νοσημάτων της Γάτας)
  

• What is FIP? (Φεβρουάριος 2020, πηγή και της 3ης εικόνας)

• Feline Infectious Peritonitis (FIP) (Μάρτιος 2020)
  

• Feline Infectious Peritonitis (FIP) by Dr. Michael Richards

• Feline Infectious Peritonitis/Feline Coronavirus (FIP/FCoV), Φεβρουάριος 2020

• Dowdy SM. Feline infectious peritonitis: From fatal to treatable. DVM 360. 2019 November 30.

• Feline infectious peritonitis, DISEASE INFORMATION FACT SHEET

• FIP warriors -- facebook.com

• Feline Infectious Peritonitis: A Review and Update - conference recording (video): Διάλεξη της κτηνιάτρου Elizabeth Berliner, σχετικά με την πρόληψη, τα συμπτώματα και την μετάδοση της νόσου, καθώς επίσης τις διαγνωστικές μεθόδους και τις προοπτικές θεραπείας στο μέλλον, με ιδιαίτερη έμφαση στο περιβάλλον των καταφυγίων αδεσπότων. 

• General Feline Infectious Peritonitis Resources
  

• SOCK FIP -- facebook.com -- http://sockfip.org/
  

• SUPPORT THE FIGHT TO END FIP -- Support F.I.P. Research (fb)
  

• google.gr/search (4η εικόνα)

• Feline Infectious Peritonitis cat research by Dr. Dianne D. Addie (website -- book -- amazon)
  

 

Simplified References

• petslife.gr (από την κτηνίατρο Φωτεινή Κουρνέτα)
  

• Τα τρία F της γάτας (από τον κτηνίατρο Λάζαρο Καρανάσιο) 

• el.wikipedia -- en.wikipedia
  

(εικόνα via Psipsina.gr)

Παραπομπές

*Η νευρική μορφή της λοιμώδους περιτονίτιδας εμφανίζεται με δύο μορφές, πρωτοπαθή και δευτεροπαθή. Γάτες με πρωτοπαθή μορφή της νόσου
παρουσιάζουν μη φυσιολογικές εκδηλώσεις από το νευρικό σύστημα. Τα
πρώιμα νευρικά συμπτώματα περιλαμβάνουν γλύψιμο στα πατώματα και τους
τοίχους, σποραδικές μυϊκές συσπάσεις, ανισοκορία, ακαθόριστη μη
φυσιολογική συμπεριφορά και γνωστικές διαταρραχές. Η υποψία μας για
την νόσο μεγαλώνει με την εμφάνιση συμπτωμάτων που σχετίζονται με την
κίνηση. Αυτό που συνήθως εμφανίζεται πρώτα είναι η προοδευτική απώλεια
συντονισμού των κινήσεων και η απώλεια της ισορροπίας (αταξία). Στην
αρχή, η απώλεια του συντονισμού παρατηρείται περισσότερο στα πίσω
πόδια αλλά γρήγορα γενικεύεται. Σε μερικές περιπτώσεις εμφανίζεται
επίσης μείζων και ψυχοκινητική μορφή επιληψίας. Οι επιληπτικές κρίσεις
περιλαμβάνουν απώλεια της συνείδησης και έντονους μυϊκούς σπασμούς
ολόκληρου του σώματος. Κατά την ψυχοκινητική επιληψία βλέπουμε
ποικίλου βαθμού απώλεια της συνείδησης και ανεξέλεγκτες ή μερικώς
ελεγχόμενες κινήσεις του σώματος. [The Neurological Form of Feline Infectious Peritonitis and GS-441524 treatment -- fb, Feline Infectious Peritonitis, Updated March, 2021]

** Νέα δεδομένα για τη Λοιμώδη Περιτονίτιδα της Γάτας -- FIP drugs continue to show promise, while being sold on black market (Ιανουάριος 2020) -- Feline coronavirus drug inhibits the main protease of SARS-CoV-2 and blocks virus replication (Αύγουστος 2020) -- ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΖΩΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ

***  Το ABCD είναι μία ανεξάρτητη ομάδα ειδικών στην υγεία των γατιών που υποστηρίζεται από την Merial.

 

ΥΓ Ο κορoναϊός της γάτας (FCoV) δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο. Είναι γνωστός από το 1950 και διαφορετικός από τον κορoναϊό της σημερινής πανδημίας (SARS-Cov2). Ωστόσο, η μελέτη της παθογένειάς του θα μπορούσε να προσφέρει χρήσιμες ιδέες και κατευθύνσεις στην προσπάθεια διερεύνησης της νόσου Covid19: μια πολύ ενδιαφέρουσα τοποθέτηση από ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΖΩΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ, εδώ.