Τζωρτζ Μόνμπιοτ: Το να λες την αλήθεια δεν είναι πάντα αρκετό

Ταινία μικρού μήκους για την δράση και τις ιδέες του Βρετανού δημοσιογράφου, συγγραφέα και περιβαλλοντικού ακτιβιστή Τζώρτζ Μόνμπιοτ (George Monbiot)*

Monbiot: Arresting the Truth

A We Animals Media Short Film by Alex Lockwood

https://youtu.be/IZa4ukPcSoI

(via We Animals Media)

Όταν ήμουν νέος, πίστευα πως το μόνο που χρειαζόταν ήταν να λες την αλήθεια, και ότι η αλήθεια είχε δύναμη από μόνη της, και πως αν κατάφερνες να διαδόσεις μια πληροφορία, αν κατάφερνες να δώσεις στους ανθρώπους να καταλάβουν αυτό που συμβαίνει, και αυτό το έκανες καλά και είχες πρόσβαση σε αρκετούς, τότε αυτομάτως τα πράγματα θα μπορούσαν ν' αλλάξουν. Ότι τότε, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να πεισθούν, και οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να δουν τα λάθη τους και να τα διορθώσουν. Εκείνο που δεν καταλάβαινα, όταν ήμουν νέος, ήταν η δύναμη της εξουσίας. Δεν καταλάβαινα ότι, αν δεν αλλάξει η εξουσία, τίποτα δεν αλλάζει. Και αυτό που έμαθα, μεγαλώνοντας, είναι ότι ο καθένας μόνος του αποτελεί μόνον ένα μικρό κομματάκι ενός μεγαλύτερου παζλ. Και ότι ο καθένας μόνος του δεν μπορεί να φτάσει πουθενά. Και είναι στ' αλήθεια ταπεινωτικό να αντιλαμβάνεσαι ότι μόνος σου δεν μπορείς να καταφέρεις τίποτα αλλά, αν ενώσεις την φωνή σου με την φωνή χιλιάδων ή ακόμα και δεκάδων χιλιάδων άλλων ανθρώπων, τότε ίσως μπορείς να καταφέρεις τα πάντα. 

Είμαι περιβαλλοντικός ακτιβιστής, δημοσιογράφος. Και ενώ, στην αρχή, τα ενδιαφέροντά μου ήταν σχετικά με την φυσική ιστορία και τις διάφορες μορφές ζωής, αργότερα κατάλαβα πως όλα συνδέονται μεταξύ τους και έτσι άρχισα να ενδιαφέρομαι για την πολιτική, την οικονομία, τα κοινωνικά θέματα, για όλα. Από πολύ μικρό παιδί είχα νοιώσει πως αυτός ο κόσμος που αγαπούσα τόσο πολύ βρισκόταν κάτω από σοβαρή απειλή. Θυμάμαι μια γέρικη κερασιά όπου φώλιαζαν μερικοί δρυοκολάπτες, και γω πήγαινα κάθε μέρα για να τους βλέπω, όμως μια μέρα γύρισα και είδα έναν άνθρωπο με ένα αλυσοπρίονο που ήταν έτοιμος να κόψει το δέντρο. Αγκάλιασα σφιχτά το δέντρο και τού είπα, καλά δεν μπορείς να βρεις ξύλα για την φωτιά σου από κάπου αλλού; Ένοιωσα σαν να παραβίαζα κάποιον κανόνα. Όμως, δυστυχώς, ύστερα από λίγες ώρες κατάλαβα πως έπρεπε να γυρίσω στο σπίτι για φαγητό γιατί είχα αργήσει, παραβιάζοντας έτσι άλλον έναν κανόνα, και του είπα, "Πρέπει να φύγω. Μην κόψεις το δέντρο". Όταν επέστρεψα, το δέντρο ήταν κομμένο και έμαθα σπουδαία πράγματα από την ιστορία αυτή. Μην φεύγεις, μην τα παρατάς, και μην πιστεύεις τους ανθρώπους όταν σού λένε ότι δεν θα καταστρέψουν κάποιο ζωντανό πλάσμα. Πάνε χρόνια τώρα που κάποιους σαν και μας τους λένε τρελούς. Όταν ήμασταν λίγοι, μερικές χιλιάδες, αυτό πονούσε, αλλά τώρα που είμαστε εκατομμύρια δεν πονάει πια και τον δεχόμαστε αυτόν τον τίτλο. Ναι, είμαστε τρελοί. Είμαστε τρελοί για δέσιμο αλλά δεν πειράζει. 

Θυμάμαι να μού λένε συχνά ότι κινδυνολογώ, όμως είμαστε ήδη μάρτυρες πραγμάτων που σ' όλη μου την ζωή φοβόμουν ότι θα έβλεπαν τα εγγόνια ή τα δισέγγονά μου, όπως η μαζική εξαφάνιση ειδών και ολόκληρων οικοσυστημάτων. Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι βρισκόμαστε σε μια πλανητικών διαστάσεων κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Βιώνουμε την πιο προβληματική συγκυρία που έχει αντιμετωπίσει μέχρι σήμερα η ανθρωπότητα.  Καταστρέφουμε κυριολεκτικά όλα τα υποστηρικτικά συστήματα της ζωής μας, και χωρίς αυτά δεν μπορούμε να επιβιώσουμε. Όλα όσα κατέχουμε, όλα όσα έχουμε δημιουργήσει, εξαρτώνται από αυτά. Ολόκληρη η ανθρώπινη οικονομία εξαρτάται από τα υποστηρικτικά συστήματα της Γης, όμως εμείς εξακολουθούμε να υπονομεύουμε την βιωσιμότητα αυτών των συστημάτων, καταστρέφοντας έτσι τον εαυτό μας μαζί με όλες τις άλλες θαυμαστές μορφές ζωής με τις οποίες μοιραζόμαστε τον πλανήτη. Καταναλώνουμε τον ίδιο τον εαυτό μας. Ο πλανήτης πεθαίνει εξ αιτίας της κατανάλωσης, μέσα σ' ένα σύστημα που δεν έχει σταματημό, ένα σύστημα που οφείλουμε να αλλάξουμε. Αναμφίβολα μπορούμε να οριοθετήσουμε τις επιπτώσεις κάποιων δραστηριοτήτων μας, όπως για παράδειγμα των μετακινήσεων και του τρόπου της διατροφής μας. Αυτά είναι μερικά πολύ σημαντικά πράγματα που μπορούμε και πρέπει να κάνουμε, δεν είναι όμως αρκετά. Το σύστημα χρειάζεται ριζική δομική αλλαγή. 

Αν απαιτήσουμε την αλλαγή μαζικά, αν την απαιτήσουμε στα πλαίσια μιας εξέγερσης, αν την απαιτήσουμε χωρίς να κάνουμε πίσω, αυτό που σήμερα φαίνεται πολιτικά αδύνατο, αύριο θα γίνει πολιτικά αναπόφευκτο... Αποτυχία της πολιτικής, στην ουσία σημαίνει αποτυχία της φαντασίας, και ο δικός μου ο ρόλος σ' αυτήν την ζωή είναι να κινητοποιώ την φαντασία, να λέω ότι πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις νοητικές μας ικανότητες για να δούμε τον εαυτό μας από απόσταση και, έχοντας δει τον εαυτό μας από απόσταση, να βρούμε έναν διαφορετικό τρόπο ύπαρξης, έναν διαφορετικό τρόπο ζωής. 

Μερικές φορές αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που κάνω. Βρίσκομαι εδώ, καθισμένος στην καρέκλα μου και ερευνώ και γράφω, την στιγμή που θα έπρεπε να είμαι στην πρώτη γραμμή. Άλλες φορές όμως λέω ότι αυτή είναι η πρώτη γραμμή ή ένα μέρος της. Ο καθένας από μας έχει αναλάβει το δικό του ρόλο, και γω ψάχνω να βρω τι μπορώ να κάνω καλά. Όχι, δεν θα μπορούσα να γίνω καλός ηγέτης. Και δεν είμαι καθόλου οργανωτικός. Είμαι όμως καλός στην έρευνα. Μπορώ να συνδέω τα πράγματα και να συνοψίζω, κάνοντας τα κατανοητά. Μπορώ να γράφω. Είμαι καλός στο γράψιμο. Είμαι επίσης καλός ομιλητής. Αυτά είναι σχεδόν τα μόνα πράγματα που μπορώ να κάνω καλά, και σ' αυτά προσπαθώ να συνεισφέρω. 

Τα περισσότερα δάση αποψιλώνονται για χάρη της κτηνοτροφίας, γιατί οι κτηνοτροφικές επιχειρήσεις χρειάζονται τεράστιες εκτάσεις γης, προκειμένου να μετατρέψουν τις ζωοτροφές σε κτηνοτροφικά προϊόντα. Η γενιά μου τα έχει κάνει θάλασσα, και ενώ οι άνθρωποι της ηλικίας μου έχουν χάσει την υπευθυνότητά τους περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο, τα νέα παιδιά περνούν μπροστά με μια υπευθυνότητα άνευ προηγουμένου. Είτε το θέλουμε είτε όχι, έχουμε γίνει καταστροφείς, μέσα σ' ένα σύστημα που πρέπει ν' αλλάξει και πρέπει ν' αλλάξουμε και μεις μαζί του. Και ο καθένας από μας δεν μπορεί να αλλάξει την πορεία του ατομικά, έξω το σύστημα και κόντρα στο ρεύμα, αυτό είναι κάτι που μόνον συλλογικά μπορούμε να καταφέρουμε. Να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για την προστασία της Γης, την ανθρώπινης ζωής και των εκατομμυρίων άλλων μορφών ζωής με τις οποίες μοιραζόμαστε αυτόν τον θαυμαστό κόσμο.

Έχω συναντήσει ανθρώπους που πρώτα αρνούνται την ύπαρξη της κλιματικής αλλαγής και ύστερα περνούν στην απελπισία. Πρώτα λένε ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι που συμβαίνει, άρα δεν χρειάζεται να κάνουμε τίποτα, και ύστερα λένε ότι το πρόβλημα υπάρχει αλλά δεν μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε γιατί είναι πλέον πολύ αργά. Όμως, ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα, υπάρχει και η θέση που λέει ότι ναι, το πρόβλημα υπάρχει στ' αλήθεια και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Η απελπισία είναι μια μορφή άρνησης, ένας τρόπος για να αποφύγουμε τις ευθύνες μας. Η απελπισία παρεμποδίζει την δράση, γι' αυτό θα πρέπει να την αποφύγουμε με κάθε τρόπο, όσο δικαιολογημένη κι' αν φαίνεται, γιατί τελικά αυτοδικαιώνεται και εκπληρώνει τον εαυτό της, αυτοπραγματώνεται. Αν ενδώσουμε στην απελπισία, τότε τα χειρότερα θα συμβούν, αλλά αν πιστέψουμε στις δυνάμεις μας και επιτρέψουμε στον εαυτό μας να αναλάβει τις ευθύνες του, τότε μπορούμε όλο αυτό να το αντιστρέψουμε. Να φέρουμε πίσω τον κόσμο των θαυμάτων. Αυτόν τον υπέροχο και όμορφο κόσμο που θα θέλαμε να κληρονομήσουν τα παιδιά μας. 

Ενθουσιάζομαι πολύ κι' άλλο τόσο τρομάζω, κι' αυτά τα δυό είναι αδιαχώριστα γιατί κάθε μέρα βλέπω και ακούω τρομερά πράγματα, βλέπω όμως και ακούω και κάποια άλλα θαυμάσια. Κάθε μέρα συμβαίνουν τρομερά πράγματα στα οποία κάποιοι επιλέγουν να συμμετέχουν. Συμβαίνουν όμως και πράγματα θαυμάσια, και γω θα ήθελα, μέχρι το τέλος της ζωής μου, να είμαι συμμέτοχος αυτής της δεύτερης επιλογής.  

When I was a young man I believed that all you needed to do was to tell the truth and that it spoke for itself and if your delivered the information, if you brought back the story and told people what was happening and told it well enough, and reached enough people, then things would automatically change. People would see sense. Governments would realize that they'd made a big mistake, and then would have to change. I just didn't understand power. I didn't understand that nothing changes without a power shift, and one thing I've learned as I've become older is that you can only ever be one small part of the jigsaw. However effectively you might do your small part, you have to be part of that wider movement of people. Otherwise, you'll just get nowhere at all. So it's been quite a sort of humbling experience, really, to realize that, by yourself, you can't do anything, but in conjunction with thousands or ten of thousands of people, perhaps you can do everything. 

I'm environmental campaigner, journalist. While I started with natural history and the living world, I've realized that everything is connected to everything else, so I take an interest in politics, economics, social issues, just about everything. Even in early childhood, I became aware that this world I loved so much was being gravely threatened. There was an ancient cherry tree where some green woodpeckers were nesting, and I used to go down every day to watch these woodpeckers, but one day, I turned up, and there was a guy with a chainsaw about to cut the tree down. I clung onto the tree, and told him, well, why can't you take some firewood from somewhere else? We had a standoff. I felt I was transgressing a rule of some kind. But unfortunately, I felt I was transgressing another rule because, after another couple of hours, I realized that I was gonna be late for lunch, and I said to him, "Don't cut the tree down. I'm going to lunch". Course, when I came back, he'd cut it down, which taught me some important lessons. Don't go home for lunch. But also, you just have to stick with it, and you can't take people's word that they're not going to trash the living world. Now, for decades, they called people like us mad, and when we're only a few of us, numbering in the thousands, it hurt, yeah, it hurt, but now that there are millions of us, it doesn't hurt anymore. We own the label. Yes, we are mad. We're mad as hell, and we're not gonna take it anymore. 

I remember so often being told I was a scaremonger and an alarmist, but it turns out that the science we were working from, if anything was understating the speed and scale of what started to happen. We're already witnessing things in my lifetime that I feared my grandchildren or great-grandchildren would see, a mass disappearance of species, the vanishing of ecosystems. It's no exaggeration to say that we face a planetary emergency. This is the greatest predicament humanity has ever faced. We are literally destroying our life support systems. We cannot survive without Earth systems. Everything that we have, everything that we have built is subsidiary to them. The whole human economy is just a subsidiary of the Earth's systems, and yet we are destroying the habitability and the perpetuating nature of those systems, which means we are clearly destroying ourselves as well as all the other magnificent lifeforms with which we share this planet. We consume ourselves. The planet is dying of consumption, and there are no internal brakes within that system, so we have to change the system. We can definitely limit our own impacts, and stop flying, switch to a plant-based diet, for instance. These are very important things we can do and should do, but that's not enough. We need systemic structural change.

When we demand it in great enough numbers, when we demand it in the spirit of rebellion, when we demand it without backing down, what is politically impossible today becomes politically inevitable tomorrow. The police are taking the gazebos on the other side, so we need some help over there to stop them doing so. Political failure is, at a heart, a failure of imagination, and my role in life is to stimulate the imagination, is to say we should apply our imaginative faculties to see ourselves from a distance, and then having seen ourselves from a distance, to see a different way that we could be, to find a different way of living. 

Sometimes, I ask myself what I'm doing. Here I am, sitting on my chair, and researching and writing when I should be on the front line all the time, but at other times, I say to myself, actually, in some respects, this is the front line, or it's part of the front line. We've all got these different roles to play, and I look at what I'm good at, and I say am I good at leading people? No, I'm terrible at that. Am I good at organization? No, I'm absolutely diabolical at organization. So what can I do? I'm good at research. I'm good at making sense of that, and condensing it into things that make sense to other people. I can write. I'm good at writing. I'm good at speaking. Those are just about the only things I'm good at, but you gotta play to your strengths, and so, if those are the things I'm good at, those are the things I can contribute.

Most of the world's forests are being cut down because cattle farms, number one, but also other crops, other animal farming, mostly for animal farming because animals need an awful lot of land to produce food for humans. My generation has completely screwed things up, and just as people of my age are shedding responsibility like nothing before, young people are stepping up, and showing responsibility to an unprecedented level. It's as if the adults have become the children, and the children have become the adults... We find ourselves as destroyers even though we don't want to be, so it is a system that needs to change, and we need to change with it, but we can't change our way out of it individually. We can only do that collectively... We are here united in our aims to protect life on Earth, to protect human life, and to protect the millions of other extraordinary species that share our world of wonders...

There are some things which people like me are able to do, many things that we're able to do because of this grossly unequal society, that not everyone is able to do, so the question I must ask myself is, do I not do them because I'm privileged, or do I use that privilege to strike a blow against the system that put me where I am? I've seen a lot of people switch from climate denial to climate despair, saying it's not happening, so we don't have to do anything to saying it is happening but it's too late, so there's nothing we can do, and at no point between those two poles have they said it's happening, it's real, and therefore we must act, and I see that form of despair as being the flip side of denial. It's another way of avoiding moral responsibility. And despair does not help us to act. It inhibits our action, so we must use every mental trick not to fall into despair, however realistic despair might appear. I makes itself realistic. It is self-fulfilling. If we succumb to despair, then the worst will happen, but if we allow ourselves to maintain our morale and our sense that we can act, that we are powerful beings, then we will turn it round. We will stop the worst from happening. A lot bad things will still happen, but the worst will not happen. Let the trees come back. Let the birds come back. Let the insects come back. Let the great beasts come back. Let the fish come back. Let the sharks come back. And the turtles and the dolphins and the whales. Let's bring back our world of wonders. Let's make this the rich and wonderful and beautiful world that we want our children to inherit.

There's a lot of excitement as well as a sense of dread. Both of them are mixed up in my mind together. I can't separate them out because I see and hear dreadful things, and I see and hear exciting things, and often all on the same day... Could go either way, it really could. It could go towards something unimaginably horrible like we never experienced before, or something wonderfully different to what we've got today that we'll wonder why we didn't have it before, and I will until my dying day, be part of that struggle to have the second option and not the first. 
 

 Απόδοση στα ελληνικά, Filikaki

Σχετικός σύνδεσμος: Υπερασπιστές της ζωής οι εξτρεμιστές της αγάπης 


*https://www.monbiot.com -- About George Monbiot -- theguardian/georgemonbiot