Μια παθητική παράλυση η ενας προσποιητος θανατος: σε αυτήν την κατάσταση είμαστε σημερα

Οταν οι άνθρωποι δεν μπορούν να διαφύγουν από μια τραυματική κατάσταση ή/και όταν θεωρούν πως κάθε αντίσταση είναι αναποτελεσματική, παραλύουν και "παγώνουν".

Όταν μάλιστα αυτή η τραυματική κατάσταση προκαλείται από τους ίδιους που ήταν επιφορτισμένοι με την ασφάλεια τους -εν προκειμένω τους μηχανισμούς του κρατους- η εσωτερική ψυχική σύγκρουση είναι τεράστια. Στο συμβολικό πεδίο είναι σαν να σε κακοποιεί ο γονιός σου, δηλαδη ο άνθρωπος στον οποίο έχεις αναθέσει την ασφάλεια σου ως παιδί.

Όταν επίσης η αντίληψη ότι κάθε αντίσταση είναι αναποτελεσματική (Τ.Ι.Ν.Α.) επιβεβαιώνεται από εκείνους τους ίδιους που υποσχέθηκαν τη θεραπεία του τραύματος -όπως συνέβη το 2015- τότε πραγματικά η παθητική παράλυση ή ένας προσποιητός θάνατος -"death feigning”, όπως το λέει ο Stephen Porges- γίνεται η μοναδική διέξοδος για τον ψυχισμό.

Μια τέτοια προσέγγιση ίσως να μπορεί να μας εξηγήσει γιατί οι τελευταίες και επαναλαμβανόμενες μεγάλες καταστροφές στο συλλογικό πεδίο και σε συστήματα συναρτημένα με τη συλλογική ασφάλεια (Τέμπη, Φωτιές, Πλημμύρες) αλλά και οι "μικρές" καθημερινές καταστροφές στο ατομικό πεδίο, δεν κινητοποιούν συλλογικές αντιδράσεις, εκεί όπου παλαιότερα θα αρκούσε ένα και μόνο ανάλογο σοβαρό συμβάν για να υπάρξουν πολιτικές εξελίξεις μείζονος σημασίας.

Σ' αυτή την κατάσταση είμαστε σήμερα. Και όπως υποστηρίζει ο Bessel van der Kolk, «Δεν μπορείς να κάνεις ψυχοθεραπεία ή ψυχοεκπαίδευση όταν οι άνθρωποι είναι "παγωμένοι", γιατί όταν είσαι "παγωμένος", τίποτα δεν μπορεί να μπει στον εγκέφαλό σου μέχρι να σταματήσει η "παγωνιά"».

Στις παρούσες συνθήκες συλλογικού μουδιάσματος, τίποτα δεν μπορεί να ακουστεί πραγματικά από τον "συλλογικό μας εγκέφαλο" αν δεν "ζεστάνουμε" ο ένας τον άλλον, αν δεν διακόψουμε πρώτα την "παγωνιά". Και αυτό, ξέροντας καλά πως το Σύστημα θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να την συντηρήσει.

Αντώνης Ανδρουλιδακης*, Κοινωνικός και Αναπτυξιακός Ψυχολογος [https://tinyurl.com/44bsnyv7]

 *1, 2, 3