Τις τελευταίες ημέρες, μαζί με τις αγροτικές κινητοποιήσεις, ήρθε στο προσκήνιο η μαζική σφαγή των αιγοπροβάτων. Ιδιαίτερη ευαισθησία στην κοινή γνώμη προκάλεσε μάλιστα ο καημός του κτηνοτρόφου που είχε και έχασε τα πρόβατα της αυτόχθονης φυλής Ρουμλουκίου [...], καθώς φυλές ζώων που διαμορφώθηκαν μέσα από χιλιετίες εκτροφής, και είναι προσαρμοσμένες στο τοπικό περιβάλλον, έχουν μεγάλη αξία ως "αποθήκη" γενετικού υλικού. [...]
Αν λοιπόν στεναχωριόμαστε για το μέλλον της κτηνοτροφίας και την απώλεια εγχώριων φυλών, καλά κάνουμε. [...] Δεν είναι όμως παράδοξο να στεναχωριόμαστε για τα ζώα, αφού, ούτως ή άλλως, αυτά προορίζονται για σφαγή; Και μήπως οι κτηνοτρόφοι δεν είναι υποκριτές όταν λένε πως πενθούν για κάποια ζώα τους που, αν μη τι άλλο, δεν αφήνονται να πεθάνουν από βαθιά γεράματα;
Όσο παράξενο και αν φαίνεται, μπορεί να στενοχωριόμαστε ταυτόχρονα και για τα δύο. [...] Αυτό μπορεί να συμβαίνει ακόμα κι' αν οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν να μην σκέφτονται τι έχει προηγηθεί μέχρι τη στιγμή που το τυρί, το γάλα, το σουβλάκι ή το μπιφτέκι θα φτάσουν στο πιάτο και το στομάχι τους. Συχνά μάλιστα, η απόσταση της φαντασίας από την πραγματικότητα είναι τόσο μεγάλη που κάνει πολλούς ανθρώπους να θεωρούν ότι το γάλα παράγεται από την "καλή μας αγελάδα" (που "βόσκει χόρτα στη λιακάδα"), και όχι από ένα συναισθανόμενο θηλαστικό που παράγει γάλα μόνο όταν γεννήσει. Για πολλούς από τους σύγχρονους ανθρώπους της πόλης, οι εικόνες που έχουν σχέση με τα ζώα διαμορφώνονται μέσα από παιδικές αφηγήσεις και συνθήκες που, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, δεν υπάρχουν πια.
Και όσο κι' αν φαίνεται παράδοξο, οι κτηνοτρόφοι, όχι, δεν είναι όλοι υποκριτές, και καλό θα ήταν να σκεφτούμε πως όλοι οι κτηνοτρόφοι δεν είναι ίδιοι. Ο ιδιοκτήτης της μονάδας με τα επτά χιλιάδες μαντρωμένα γουρούνια που πνίγηκαν στον Ντάνιελ, δεν είναι ίδιος με τον κτηνοτρόφο που ζει και αναπνέει μαζί με τα ζώα του. Και, όσο οξύμωρο και αν φαίνεται, σε συνθήκες παραδοσιακής εκτατικής εκτροφής, πολλοί κτηνοτρόφοι όντως νοιάζονται για τα ζώα τους, ακόμη κι' αν αυτοί οι ίδιοι σκοπεύουν να τα θυσιάσουν κάποια στιγμή.
Καλό θα ήταν επίσης να σκεφτούμε πως, σε κάθε περίπτωση, ακόμη χειρότερη και από τον θάνατο είναι η βασανιστική ζωή, μια ζωή σαν αυτή που ζει το σύνολο σχεδόν των γουρουνιών, το σύνολο σχεδόν των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής, και μεγάλο μέρος των αιγοπροβάτων. Κατσίκες και πρόβατα που ζουν ελεύθερα, θηλάζουν τα μικρά τους και αναπτύσσουν μεταξύ τους κοινωνικές σχέσεις, απολαμβάνουν ασυγκρίτως καλύτερη ποιότητα ζωής από τα φυλακισμένα ζώα της εντατικοποιημένης κτηνοτροφίας, που ζουν ακίνητα, χωρίς ήλιο, χωρίς ουρανό, χωρίς καθαρό αέρα, χωρίς ερεθίσματα, συχνά μέσα στα ίδια τους τα περιττώματα, και χωρίς καμία απολύτως δυνατότητα να εκφράσουν την οποιαδήποτε φυσική συμπεριφορά.
Εκτός όμως από τον τρόπο της ζωής, τεράστια σημασία έχει και ο τρόπος του θανάτου. Τα περισσότερα από 400 χιλιάδες πρόβατα που "καταστράφηκαν" μέχρι σήμερα, εξ αιτίας της ευλογιάς, έχουν βιώσει έναν θάνατο ακόμα πιο άγριο απ' ότι συνήθως. Τον τελευταίο καιρό, ζώα που χτυπιούνται με τσάπες και ξύλα, ζώα που θάβονται ζωντανά, και άλλες τέτοιες αγριότητες έχουν βγει στο φως της δημοσιότητας [...]
Υπάρχουν λοιπόν μεγάλες διαφορές στη ζωή και τον θάνατο των αιγοπροβάτων. Το πρόβλημα είναι ότι, η κυρίαρχη τάση, τόσο στον αγροτικό όσο και στον κτηνοτροφικό τομέα, είναι η εντατικοποίηση και η συγκέντρωση σε μεγάλες εκμεταλλεύσεις. Και, αν για τις γεωργικές καλλιέργειες αυτό επιδεινώνει τα εισοδήματα, τις συνθήκες εργασίας και την ανεξαρτησία των παραγωγών, για την κτηνοτροφία επιδεινώνει δραματικά και τη διαβίωση πολλών ζώων που ζουν κυριολεκτικά μέσα στην κόλαση [...] Οι δε επιπτώσεις της εντατικοποιημένης εκτροφής στο περιβάλλον είναι ανυπολόγιστες, καθώς ο πλανήτης δεν έχει αρκετό έδαφος, νερό, ενέργεια και αντοχή στη ρύπανση για την εκτροφή δισεκατομμυρίων ζώων με τέτοιον τρόπο.
Κάποτε ο άνθρωπος είχε κάνει μια "σύμβαση" με τα ζώα που εξημέρωσε: να τους παρέχει τροφή και ασφάλεια, προκειμένου να τα εκμεταλλευτεί. Εδώ και μερικές δεκαετίες όμως, αυτή η σύμβαση "έσπασε", και η βιομηχανική εκτροφή έγινε ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τους ανθρώπους και το περιβάλλον, και μια ακραία βαρβαρότητα για τα ζώα. Αρκεί μονάχα να σκεφτεί κανείς πως, αν ένας άνθρωπος μεταχειριστεί τον σκύλο του με τον ίδιο τρόπο που η βιομηχανοποιημένη κτηνοτροφία μεταχειρίζεται ένα γουρούνι ή ένα πρόβατο, θα κατηγορηθεί για κακούργημα.
Αν λοιπόν μας ενδιαφέρει η ευζωία των ζώων, η προστασία του περιβάλλοντος, και η επιβίωση των μικρών παραγωγών, τότε τα ζωικά προϊόντα πρέπει να προέρχονται από εκτατική εκτροφή και να είναι σπάνια, όπως ήταν στις παλαιότερες γενεές. Η υπερκατανάλωση ζωικών προϊόντων είναι μια συνθήκη που αυξάνει την ζήτηση και οδηγεί σε μεγάλες μονάδες, ενώ συγχρόνως είναι αδικαιολόγητη και από διατροφική άποψη, καθώς υπάρχει πλέον τόση ποικιλία τροφών και τόση γνώση, που μια διατροφή με ελάχιστα ή και καθόλου ζωικά μπορεί να απαλλάξει τους σημερινούς ανθρώπους από πολλά προβλήματα υγείας.
[...]
Η απάντηση λοιπόν στο ερώτημα του τίτλου δεν είναι και τόσο απλή. Γιατί τα αιγοπρόβατα, όπως και τα υπόλοιπα εκτρεφόμενα ζώα, θα συνεχίσουν να πνίγονται, να καίγονται, να νοσούν και να θανατώνονται, ανυπεράσπιστα μέσα σε στάβλους... Και οι κτηνοτρόφοι θα γίνονται ολοένα και πιο εξαρτημένοι, εάν, τόσο το διατροφικό μοντέλο όσο και οι συνθήκες εκτροφής, δεν αλλάξουν δραματικά. Εύκολες και ανώδυνες απαντήσεις δεν υπάρχουν, αφού δυστυχώς η σύγχρονη εκτροφή συνδέεται με τεράστια οδύνη και αδιάκοπη εκμετάλλευση ανθρώπων και ζώων.
Επιμελημένο απόσπασμα από κείμενο της Δέσποινας Σπανούδη
Πρωτότυπο κείμενο at https://despoinaspanoudi.blogspot.com/2025/12/blog-post_8.html
Photo at Theofilou Farm [video]
Δείτε επίσης Το τελευταίο πρόβατο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου