Στις 4 Οκτωβρίου, ημέρα μνήμης του αγίου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας Φραγκίσκου της Ασίζης, γιορτάζεται κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα όλων των Ζώων. Η ημέρα αυτή καθιερώθηκε το 1931, σ' ένα συνέδριο περιβαλλοντιστών στη Φλωρεντία, με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού στο ζήτημα της εξαφάνισης των ειδών, αν και φαίνεται ότι η αρχική της προέλευση είναι κάπως παλιότερη (1925 στο Βερολίνο). Αργότερα, η γιορτή διευρύνθηκε ώστε να περιλαμβάνει όλα τα είδη του ζωικού βασιλείου, οι περισσότεροι όμως την αντιμετώπισαν ως μια γιορτή κυρίως για τα ζώα συντροφιάς. Από το 1983, καθιερώθηκε να γιορτάζεται στις 2 Οκτωβρίου και η Παγκόσμια Ημέρα των Παραγωγικών Ζώων, εκείνων των ζώων δηλαδή που εκτρέφονται για την παραγωγή ζωικών προϊόντων.
Εκατομμύρια αρσενικά κοτοπουλάκια, αμέσως μετά την εκκόλαψη, αλέθονται ζωντανά ή στοιβάζονται και πεθαίνουν από ασφυξία. Τα θηλυκά μπαίνουν στην παραγωγή, κάτω από τις γνωστές πια σε όλους απαράδεκτες συνθήκες. Οι χοιρομητέρες μεγαλώνουν τα μικρά τους ακινητοποιημένες στα κλουβιά τοκετού. Τα αρσενικά γουρουνάκια απογαλακτίζονται πολύ σύντομα, ακρωτηριάζονται χωρίς αναισθησία (κυνόδοντες, όρχεις, ουρά), και συνωστίζονται στα κλουβιά πάχυνσης. Οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής ζουν καθηλωμένες σε τσιμεντένια πατώματα και αρμέγονται από μηχανές. Κάθε χρόνο, γονιμοποιούνται με τεχνητή σπερματέγχυση, ενώ τα νεογέννητα μοσχαράκια απομακρύνονται για να μην καταναλώσουν το γάλα. Όσα είναι θηλυκά διατηρούνται για αναπαραγωγή, ενώ τα αρσενικά σφάζονται ως "μοσχαράκια γάλακτος" (veal).
Η υπέρμετρη κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων που θεωρείται υπεύθυνη για τον θάνατο ενάμιση
εκατομμυρίου Αμερικανών κάθε χρόνο, προκαλεί
παχυσαρκία, διαβήτη, καρδιοπάθειες, εγκεφαλικά επεισόδια και διάφορες
μορφές καρκίνου. Παθογόνα μικρόβια, όπως το
κολοβακτηρίδιο και η σαλμονέλλα, προκαλούν τροφικές δηλητηριάσεις και
οδηγούν σε ανάκληση μεγάλων ποσοτήτων τροφίμων, ενώ πολλές επιδημίες, όπως η νόσος Έμπολα, η Ισπανική γρίπη, η Ασιατική γρίπη, η γρίπη των
πτηνών και η γρίπη των χοίρων έχουν προέλθει από μεταλλάξεις ιών που ευδοκιμούν
και πολλαπλασιάζονται στις ανθυγιεινές συνθήκες της εκτροφής των παραγωγικών ζώων.
Η κτηνοτροφία δεν ευθύνεται μόνον για τα προβλήματα που δημιουργεί στην δημόσια υγεία και για τον πόνο που προκαλεί στα ζώα. Ένας σημαντικός αριθμός άγριων ζώων, όπως λύκοι, αλεπούδες, αρκούδες, κοράκια, κογιότ και άλλα, πυροβολούνται, παγιδεύονται ή δηλητηριάζονται κάθε τόσο, γιατί θεωρούνται ανταγωνιστικά προς τις κτηνοτροφικές δραστηριότητες. Και αυτό είναι το λιγότερο, γιατί η διατήρηση ενός τεράστιου αριθμού παραγωγικών ζώων έχει μετατρέψει σταδιακά τα δάση και τους λειμώνες σε έρημο. Η κτηνοτροφία φέρει μεγάλο μερίδιο ευθύνης και για την υπερθέρμανση της γης, την ρύπανση των υδάτων, την υποβάθμιση, διάβρωση και ερημοποίηση των εδαφών, την κατασπατάληση των υδάτινων πόρων, καθώς επίσης και για τον αφανισμό της άγριας ζωής και της βιοποικιλότητας. Μια μελέτη των Ηνωμένων Εθνών του 2006 καταδεικνύει ότι η κτηνοτροφία είναι υπεύθυνη για το 18% των αερίων του θερμοκηπίου, ενώ ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό "World Watch magazine", το 2009, ανεβάζει το ποσοστό κοντά στο 50%. Τα δάση καίγονται και δίνουν την θέση τους σε μονοκαλλιέργειες, ενώ η παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα αυξάνεται ακόμα περισσότερο με την κατανάλωση καυσίμων που απαιτούν οι εγκαταστάσεις, η διατροφή, η μεταφορά και η σφαγή των ζώων. "Εκεί όπου τα πνεύματα κάποτε μάς πρόσφεραν όλα τα απαραίτητα για μια ευτυχισμένη ζωή, τώρα υπάρχουν μονάχα σόγια και αγελάδες", έγραφε ο αρχηγός των ιθαγενών Kayapo του Αμαζονίου, τον Σεπτέμβριο του 2019, σε επιστολή που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Guardian. Οι δεξαμενές των λυμάτων αλλά και ο ίδιος ο πεπτικός σωλήνας των βοοειδών είναι πηγή έκλυσης μεθανίου, ενώ η ρύπανση των υδάτων με λιπάσματα και κοπριά οδηγεί στον σχηματισμό τοξικής άλγης που δηλητηριάζει τις θάλασσες, καθώς μικροοργανισμοί που αναπτύσσονται στα οργανικά απόβλητα καταναλώνουν όλο το οξυγόνο και προκαλούν ασφυξία στα ψάρια.
Το λόμπι της παγκόσμιας βιομηχανίας ζωικών τροφίμων που χειραγωγεί τις προτιμήσεις των καταναλωτών είναι πανίσχυρο. Οι vegans, που αρνούνται ολοκληρωτικά την κατανάλωση ζωικών προϊόντων, θέτοντας το ζήτημα στο επίπεδο μιας ευρύτερης ηθικής, είναι μια ανερχόμενη δύναμη με όλο και μεγαλύτερη επιρροή, αν και η επιστήμη της Επικοινωνίας φροντίζει να τους εμφανίζει ως περιθωριακούς ή γραφικούς. Αν δεν μπορούμε ή δεν θέλουμε, ή πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να γίνουμε όλοι vegans, ας είμαστε τουλάχιστον ειλικρινείς: Την ευζωία των ζώων που εκτρέφονται σε μικρές παραδοσιακές μονάδες, μπορούμε να την βελτιώσουμε. Τις βάρβαρες και αναχρονιστικές παραδόσεις - όπως για παράδειγμα αυτή που επιτρέπει το δέσιμο των ποδιών (παστούρα) - με ενημέρωση, με νόμους και με αγώνες μπορούμε να τις καταργήσουμε. Όμως οι μικρές παραδοσιακές μονάδες δεν μπορούν να ικανοποιήσουν ένα διατροφικό σύστημα που απαιτεί τόσο μεγάλες ποσότητες ζωικών προϊόντων. Και το να συζητάμε για ευζωία στα εργοστασιακού τύπου εκτροφεία - ένα σύστημα
εκτροφής σχεδιασμένο έτσι ώστε να αποδίδει τα μέγιστα, συντηρώντας επί τούτου ζώα στα όρια μεταξύ ζωής και θανάτου - είναι όλως διόλου άτοπο. Μείωση της κατανάλωσης, άρα και ελάττωση του αριθμού των εκτρεφόμενων ζώων, θα μπορούσε να εξασφαλίσει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για τα ίδια τα ζώα, καλύτερη υγεία για τους ανθρώπους και μικρότερη ζημιά για το περιβάλλον. Άλλωστε η μεσογειακή διατροφή που περιλαμβάνει πολύ μικρότερες ποσότητες ζωικής πρωτεϊνης, θεωρείται η υγιεινότερη του κόσμου. (Και μόνον τους κανόνες της χριστιανικής νηστείας αν ακολουθούσαμε, η εντατικοποιημένη εκτροφή δεν θα υπήρχε πλέον λόγος να υφίσταται).
Δεν πιστεύω ούτε και γω ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν και πρέπει να γίνουν vegan. Όμως το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος και της ευζωίας των παραγωγικών ζώων δεν μπορεί να θεωρείται ανεξάρτητο από τα μεγέθη της παραγωγής και κατανάλωσης που σήμερα αυξάνονται με τέτοιους τρομακτικούς ρυθμούς. Η κτηνοτροφία εντατικοποιήθηκε για να παράγει περισσότερα ζωικά προϊόντα με μικρότερο κόστος σε μικρότερο χρόνο, κι' αυτή είναι μια συνθήκη απαγορευτική για την ανθρωπιστική μεταχείριση των ζώων, ενώ στην πραγματικότητα το κόστος είναι πολύ μεγαλύτερο, καθώς μετατίθεται στο περιβάλλον και στην δημόσια υγεία.
Με δύο λόγια, ούτε το περιβάλλον ούτε η ευζωία των παραγωγικών ζώων είναι δυνατόν να προστατευτούν, αν δεν μικρύνουν τα μεγέθη της παραγωγής και κατανάλωσης. Και αν θέλουμε να σταθούμε απέναντι στην κόλαση που βιώνουν τα ζώα στα εργοστασιακού τύπου εκτροφεία, πρέπει να σταματήσουμε να τρώμε έτσι όπως είχαμε μάθει (και συνηθίσει) μέχρι τώρα. Όλα τα υπόλοιπα είναι απλοί χειρισμοί πολλών οργανώσεων, επιστημόνων και πολιτικών που δεν έχουν την βούληση να αντιταχθούν στην αθλιότητα ενός απάνθρωπου και παράλογου διατροφικού συστήματος.
Κάκη Πριμηκύρη
Επιλεκτικές αναφορές
- WORLD DAY for FARMED ANIMALS, abuses
- How You Can Help Animals on World Farm Animals Day: thehumaneleague.org
- Christian Vegetarian Association Presents Mike Anderson: christianveg
*faunalytics, ourworldindata, Earthsave Canada
**"The world has enough for everyone's need, but not enough for everyone's greed" -Mahatma Gandhi (https://www.mkgandhi.org/faq/q5.php)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου