Ετικέτες

Σάββατο 7 Μαρτίου 2020

Πρόσφυγες ή μετανάστες;


Σύμφωνα με την εκπρόσωπο Τύπου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για την Ελλάδα Στέλλα Νάνου, πρόσφυγες είναι τα άτομα που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη χώρα καταγωγής τους εξαιτίας διώξεων ή συγκρούσεων και, επειδή δεν μπορούν να επιστρέψουν καθώς κινδυνεύει η ζωή και η ασφάλειά τους, χρειάζονται άσυλο και προστασία κάπου αλλού. Μετανάστες είναι τα άτομα που εγκαταλείπουν τη χώρα καταγωγής τους οικειοθελώς, προσβλέποντας σε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στις χώρες του τελικού προορισμού τους. Οι μετανάστες έχουν καταρχήν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στην πατρίδα τους όποτε το θελήσουν, σε αντίθεση με τους πρόσφυγες. 

Για τις εκάστοτε κυβερνήσεις, αυτή η διαφοροποίηση είναι σημαντική. Κάθε χώρα διαχειρίζεται τον μεταναστευτικό πληθυσμό της σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τις εθνικές διαδικασίες της, πέραν των διεθνών κανόνων που τη δεσμεύουν ως προς την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για την προστασία των προσφύγων όμως, υπάρχουν αρχές και κανόνες προστασίας που ορίζονται τόσο στο εθνικό όσο και στο διεθνές δίκαιο. Οι χώρες φέρουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις απέναντι σε οποιονδήποτε άνθρωπο ζητά άσυλο εντός της επικράτειάς τους ή στα σύνορά τους. Έτσι, η εξάλειψη ή λανθασμένη εκτίμηση αυτής της διάκρισης μπορεί να αποπροσανατολίσει από τις συγκεκριμένες υποχρεώσεις προστασίας απέναντι στους πρόσφυγες και να υπονομεύσει τον θεσμό του ασύλου, σε μια χρονική στιγμή και ιστορική συγκυρία όπου οι πρόσφυγες χρειάζονται αυτό το δίκτυ προστασίας περισσότερο από ποτέ.  

Το ποιος είναι πρόσφυγας ορίζεται στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 που είναι το βασικό νομικό κείμενο του προσφυγικού δικαίου, την οποία η Ελλάδα και οι άλλες δημοκρατικές χώρες έχουν υπογράψει. Επειδή αυτός ο ορισμός διευρύνθηκε και από άλλα περιφερειακά κείμενα, πρόσφυγας δεν θεωρείται μόνον ο άνθρωπος που φεύγει από εμπόλεμη ζώνη, αλλά γενικότερα από καταστάσεις συγκρούσεων και παραβίασης προσωπικών δικαιωμάτων. Επίσης, το ποιος είναι πρόσφυγας δεν μπορεί να κριθεί αποκλειστικά από τη χώρα καταγωγής. Πρέπει να προηγηθεί συνέντευξη με τον αιτούντα – κάθε αίτημα πρέπει να εξετάζεται ατομικά, ο οποίος θα εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα του, και να συνεκτιμηθούν τα δεδομένα που επικρατούν στη χώρα καταγωγής. 

Τα ανθρώπινα δικαιώματα αφορούν όλους, όμως οι πρόσφυγες χρειάζονται αυτό το ειδικό «δίκτυ ασφαλείας» που προσφέρει το προσφυγικό δίκαιο, εξαιτίας του ότι έχουν χάσει την προστασία της χώρας καταγωγής τους. Συνάνθρωποί μας που έχουν χάσει τα πάντα, ακόμα κι αγαπημένα πρόσωπα, που έχουν ζήσει τραγωδίες και καταστάσεις που δεν χωρά ο ανθρώπινος νους, διατηρούν τη δύναμη, το σθένος και την αποφασιστικότητα να κρατηθούν όρθιοι και να χτίσουν τη ζωή τους από την αρχή. Σε αυτό τον αγώνα, οι άνθρωποι αυτοί - η μητέρα που προσπαθεί να φροντίσει μόνη για τα ανήλικα παιδιά της, ο πατέρας που έχασε ολόκληρη την οικογένειά του σε κάποιο ναυάγιο, ο έφηβος που διεκδικεί το μέλλον που του στέρησαν, το παιδί που αναζητά την ξεγνοιασιά και το παιχνίδι μέσα σε προσφυγικούς καταυλισμούς – όλοι αυτοί αξίζουν όχι μόνο το θαυμασμό αλλά και την αμέριστη στήριξη και αλληλεγγύη μας. 

Ούτε η Σύμβαση για το Καθεστώς των Προσφύγων του 1951, ούτε το Προσφυγικό Δίκαιο της ΕΕ παρέχουν οποιαδήποτε νομική βάση για την αναστολή της καταγραφής αιτημάτων ασύλου. Αναγνωρίζεται το δικαίωμα των κρατών να ελέγχουν τα σύνορά τους και τις μετακινήσεις, αλλά πρέπει παράλληλα να διατηρούν και τα συστήματα διεκπεραίωσης αιτημάτων ασύλου με συντεταγμένο τρόπο, γιατί είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα που κατοχυρώνεται τόσο από την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου όσο και από την Σύμβαση της Γενεύης, και καμία κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν δικαιολογεί πλήρη κατάργησή του. Οι άνθρωποι που εισέρχονται παράτυπα στην επικράτεια ενός κράτους δεν θα πρέπει να τιμωρούνται εάν παρουσιάζονται χωρίς καθυστέρηση ενώπιον των Αρχών για να ζητήσουν άσυλο, γιατί μπορεί όντως να έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας. 


Με πληροφορίες από πηγές 1, 2, 3, 4, 5

Φωτογραφία από documentonews.gr



Σχετικοί σύνδεσμοι

  



Σχετικό βίντεο

Στέλλα Νάνου: Το προσφυγικό δεν έχει εύκολες λύσεις
Αυτή τη στιγμή η προσφυγική κρίση ΔΕΝ βρίσκεται στην Ευρώπη. Δεν βρίσκεται στην Ελλάδα αλλά βρίσκεται στις φτωχότερες χώρες αυτού του κόσμου, βρίσκεται στην Μέση Ανατολή, σε χώρες της Αφρικής, στην Λατινική Αμερική. Εκεί μιλάμε για εκατομμύρια ανθρώπων που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους αναζητώντας την ασφάλεια. Επομένως, αυτό που βλέπουμε στην Ευρώπη είναι μόνον ένα πάρα πολύ μικρό ποσοστό των προσφυγικών ροών παγκοσμίως. Η Ευρώπη έχει δεχτεί, συγκριτικά με τον υπόλοιπο κόσμο, ένα πάρα πολύ μικρό ποσοστό των προσφύγων και παρ' όλ' αυτά βλέπουμε ότι έχει δημιουργηθεί πανικός. Υπάρχει μια ανικανότητα διαχείρισης σε ευρωπαϊκό επίπεδο και μία έλλειψη πολιτικής βούλησης να προσφέρουμε την προστασία που δικαιούνται αυτοί οι άνθρωποι καθώς φεύγουν κυνηγημένοι από διώξεις, πολέμους, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι προσφυγικές ροές θα εξαρτηθούν από το αν υπάρξει ή όχι πολιτική βούληση να αρθούν τα αίτια που τις προκαλούν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: