Παρακολουθώντας εδώ και τρείς μήνες τις εξελίξεις στον χώρο των ζώων συντροφιάς, έρχομαι για μια ακόμη φορά να διαπιστώσω ότι, στην Ελλάδα του 2021, είμαστε τουλάχιστον 100 χρόνια πίσω.Το φαινόμενο αυτό μπορεί να οφείλεται σε πολλούς και διάφορους λόγους που έχουν άμεση σχέση με την ιστορία μας, και ιδιαίτερα τους ρυθμούς και τον τρόπο με τον οποίο συντελέστηκε η αστικοποίηση της χώρας μας, δεν παύει όμως να είναι ανησυχητικό.
Δεν είναι τυχαίο που ο Αμερικανικός Κυνολογικός Όμιλος (American Kennel Club) λειτουργεί από το 1884, και ο Κυνολογικός Όμιλος Ελλάδας (ΚΟΕ) ιδρύθηκε μόλις το 1984. Όταν Ευρώπη και Αμερική είχαν ήδη αναπτυγμένη "κυνοφιλία", εμείς δεν ξέραμε ούτε τι σημαίνει η λέξη - κάτι που ούτε και τώρα οι περισσότεροι οργανωμένοι φιλόζωοι εννοούν να καταλάβουν και, από μια άποψη, δικαίως γιατί η λέξη δεν υπάρχει καν σε δικό μας λεξικό [Βλ. άρθρο του Γιώργου Κωστόπουλου με τίτλο "Εκτροφή σκύλων: τοπίο στην ομίχλη"].
Στην Ελλάδα του σήμερα, η αστική φιλοζωία μπορεί να είναι συμπαθής, είναι όμως λειψή. Γιατί, στην Ελλάδα του σήμερα, δυστυχώς, υπάρχουν παιδιά που γεννήθηκαν σε αστικό περιβάλλον και οι λίγες πληροφορίες που πήραν από το δημοτικό σχολείο δεν στάθηκαν αρκετές να τους μάθουν απολύτως τίποτα. Υπάρχουν νέα παιδιά, αγόρια και κορίτσια που, ενώ συμπονούν και αγαπούν όλα τα ζώα, δεν έχουν ιδέα από Φυσική Ιστορία, δεν γνωρίζουν καν πόσα αυγά μπορεί φυσιολογικά να γεννήσει μια κότα, πώς ήταν τα αγροτικά ζώα πριν η εντατικοποιημένη εκτροφή τα φέρει στην σημερινή τερατώδη κατάσταση, ποιες είναι οι διαφορές του αρπακτικού από το θήραμα, πώς είναι στη φύση ο κύκλος της ζωής και του θανάτου, πόσο μάλλον τι μπορεί να σημαίνει γενετική, τι σημαίνει επιλεκτική εκτροφή, τι συνέπειες μπορεί να επιφέρει ο άνθρωπος παρεμβαίνοντας με επιλεκτικό "κοσκίνισμα" γονιδίων, τι σημαίνει φυσική επιλογή, εξέλιξη και προσαρμογή των ζώων, πλούτος γονιδίων και βιοποικιλότητα. Όλοι αυτοί βγαίνουν τώρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ξεφωνίζουν, ζητώντας υποχρεωτική στείρωση των ζώων συντροφιάς, μην ακούγοντας τίποτα και κανέναν, ίσως γιατί έχουν την υπερφίαλη και παράλογη πεποίθηση ότι η (αναμφισβήτητη) αγάπη τους για τα αδέσποτα και ανυπεράσπιστα πλάσματα τους κάνει να τα ξέρουν όλα.
Ίσως έχω την τάση να υπερασπίζομαι τον τόπο μου, πιστεύω όμως πως το πρόβλημα δεν έχει να κάνει τόσο με ξεροκεφαλιά ή μιμητισμό, όσο είναι συνάρτηση της ταχύτητας με την οποία οι ελληνικές κοινωνίες πέρασαν από το ένα εξελικτικό στάδιο στο άλλο. Και ίσως το λάθος δεν είναι μόνον ότι υπερεκτιμούμε και μιμούμαστε τους ξένους, αλλά ότι το κάνουμε "ξεπατικωτούρα", χωρίς προσαρμογή στα δικά μας ξεχωριστά δεδομένα, και κυρίως ότι το κάνουμε με χρονική καθυστέρηση. Αυτό είναι ορατό και στον κόσμο της φιλοζωίας, όπου οι εποχές λες και συνυπάρχουν, λες και οι άνθρωποι δεν πρόλαβαν να περάσουν όλοι μαζί από το παρελθόν στο παρόν, αλλά κάποιοι προχώρησαν υπερβολικά και κάποιοι άλλοι έμειναν πίσω. [Έβλεπα ένα αριστουργηματικό βιντεάκι τις προάλλες για ένα βιβλίο που θέλω να διαβάσω και με εντυπωσίασε πολύ. Αν δεν βαριέστε δείτε το, κρατάει μόνο λίγα λεπτά].
Στην Ελλάδα του σήμερα, τόσο η αντίθεση όσο και η συνύπαρξη πραγμάτων που έρχονται από άλλους αιώνες και άλλες εποχές είναι εντυπωσιακή, ενώ η ταχύτητα μάς έχει πάρει όλους σβάρνα. Σήμερα, το βαρελόσκυλο που έρχεται από την επαρχία της δεκαετίας του 50 διατηρείται ακόμα, παράλληλα με το αγγλικό μπουλντόκ που δεν μπορεί να γεννήσει χωρίς καισαρική ούτε να ανασάνει φυσιολογικά, ή με το καναπεδάτο πεκινουά που τρώει μόνο βίγκαν διατροφή, γιατί έτσι μόνον δεν υποφέρει από τύψεις το βίγκαν αφεντικό του. Ίσως γιατί η Ελλάδα αστικοποιήθηκε γρήγορα και άτσαλα. Είδαμε και πάθαμε να δώσουμε στον κόσμο να καταλάβει ότι είναι προτιμότερο να στειρώσουν τη γάτα τους από το να πνίγουν τα γατάκια στον κουβά, όπως έκαναν οι γιαγιάδες τους στα ημιαστικά νοικοκυριά της δεκαετίας του 60, και τώρα που οι ξένοι αντιμετωπίζουν πλέον κάποια πράγματα με σκεπτικισμό (γιατί εξελίχτηκαν πολύ πιο ομαλά, και έχουν ήδη αλλάξει άποψη πριν τα χτεσινά δικά τους προβλήματα φτάσουν στη δική μας αντίληψη), εμείς βγαίνουμε με ζήλο και μανία και απαιτούμε να στειρώσουμε ανεξαιρέτως όλους όσους έχουν τέσσερα πόδια και ουρά.
Όταν στην Αμερική είχε ήδη προχωρήσει η εκστρατεία εναντίον της αιχμαλωσίας των κητωδών, εμείς "εκμοντερνιστήκαμε" και τρέξαμε στα Σπάτα να επισκεφτούμε το πρώτο μας δελφινάριο. H Jane Goodall λέει ότι δεν μπορείς να υπερασπιστείς αποτελεσματικά κάτι που δεν έχεις πρώτα γνωρίσει και κατανοήσει. Όμως εμείς πόσα γνωρίζουμε για τα δελφίνια, πόσο (και κυρίως πώς) υπερασπιζόμαστε τους σκύλους, και πόσο κατανοούμε τις γάτες;
Οι αυτόχθονες φυλές των διαφόρων ειδών (όλων των ζώων και όχι μόνον των σκύλων) είναι ένας ανεκτίμητος και αναντικατάστατος θησαυρός γενετικών χαρακτήρων (για όλες τις χώρες και όχι μόνον για την Ελλάδα) που χρειάστηκε αιώνες για να δημιουργηθεί, και που δυστυχώς παραμένει εν πολλοίς άγνωστος και ακατανότητος για πάρα πολλούς στρατευμένους φιλόζωους οι οποίοι βλέπουν τα ζώα συντροφιάς μόνον μέσα από το δράμα της εγκατάλειψης που βιώνουν καθημερινά. Όταν οι άλλες χώρες έχουν ήδη εκτιμήσει, διατηρήσει και αναδείξει στον μέγιστο βαθμό τις εγχώριες φυλές των σκύλων τους, εμείς δεν είμαστε ακόμα σε θέση να ξεχωρίσουμε ένα ελληνικό ποιμενικό από ένα ελβετικό μπουβιέ, μια αλωπεκίδα από ένα κόργκι και ένα κοκόνι από ένα ημίαιμο πεκινουά.
Όταν οι άλλες χώρες είχαν αρχίσει να αντιλαμβάνονται ότι οι σωστά επιλεγμένες διασταυρώσεις πλεονεκτούν από άποψη σωματικής υγείας και ισορροπίας χαρακτήρα, εμείς θεωρούσαμε ανώτερα τα "καθαρόαιμα", χωρίς καλά καλά να καταλαβαίνουμε τι ακριβώς σημαίνει αυτή η λέξη. Όταν στις άλλες χώρες της Δύσης, Ευρώπη και Αμερική, τα δικά μας παραπεταμένα "γκρίκις" ήταν ήδη περιζήτητα, εμείς κρίναμε σωστό να αγοράζουμε κόκερ, σέτερ, εκφυλισμένα ψευτο"λυκόσκυλα" και μαλτέζ, εισαγόμενα από τα ξένα εργοστάσια μαζικής παραγωγής κουταβιών (puppy mills).
Τώρα που οι άλλες χώρες επανεξετάζουν τους τρόπους ελέγχου της αναπαραγωγής των ζώων συντροφιάς, επαναπροσδιορίζουν τις θέσεις τους για τις ανεπιθύμητες επιπτώσεις της στείρωσης των σκύλων (που εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες όπως η ηλικία και η φυλή) και αναθεωρούν την ηθική που πρέπει να διέπει τα συστήματα εκτροφής τους με γνώμονα την υγεία και την ευζωία τους, εμείς υπερασπιζόμαστε νομοθετήματα που στηρίζουν την αναπαραγωγή και εμπορία σε βιομηχανική κλίμακα, και θέλουν να καταργήσουν το μόνο επιστημονικά ορθό, ανθρωπιστικό και ηθικό σύστημα που είναι η ερασιτεχνική εκτροφή. Και όταν οι άλλες χώρες επιχείρησαν να ελέγξουν το πρόβλημα του υπερπληθυσμού των σκύλων θεσμοθετώντας την υποχρεωτική στείρωση των δεσποζόμενων, και διαπίστωσαν ότι αυτός ο τρόπος όχι μόνον δεν απέδωσε αλλά επιδείνωσε την κατάσταση, εμείς περιμένουμε, κάνοντας ακριβώς το ίδια πράγματα, να έχουμε διαφορετικά αποτελέσματα.
Το Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς - Πρόγραμμα "ΆΡΓΟΣ" αυτοπαρουσιάζεται ως φιλοζωικό και πρωτοποριακό. Έχοντας περάσει σχεδόν την μισή μου ζωή στειρώνοντας ζώα συντροφιάς και υιοθετώντας αδέσποτα, θα μου επιτρέψετε να σταθώ εντελώς απέναντι για τους εξής λόγους:
1.- Για να θεωρηθεί ένα ζώο συντροφιάς δεσποζόμενο, θα πρέπει να φέρει "ηλεκτρονική σήμανση και να είναι καταχωρημένο στο Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ)". Ζώο χωρίς ηλεκτρονική σήμανση θεωρείται αδέσποτο. Άρα, αν ένας κηδεμόνας δεν τοποθετήσει σήμανση και δεν καταχωρήσει το ζώο του στο Μητρώο, δεν μπορεί να προσδιοριστεί ως κηδεμόνας, αλλά ούτε και ως παραβάτης σε περίπτωση που το εγκαταλείψει ή το ζευγαρώσει. Συνεπώς, ο σημερινός ανεύθυνος κηδεμόνας που είναι και η κύρια αιτία του προβλήματος, θα μπορεί να έχει ζώα που δεν θα τα πηγαίνει στον κτηνίατρο, θα τα αφήνει να περιφέρονται και να ζευγαρώνουν ανεξέλεγκτα, θα εγκαταλείπει τα κουτάβια από τις ανεπιθύμητες γέννες, και δεν θα μπορεί να εντοπιστεί. Και, αν η ηλεκτρονική σήμανση είναι ήδη εδώ και χρόνια υποχρεωτική αλλά ο νόμος δεν τηρήθηκε ποτέ, πώς θα εφαρμοστεί τώρα; Έχει κανείς την αυταπάτη ότι, από την επόμενη μέρα, η αστυνομία θα βγεί στους δρόμους να ψάχνει να βρει τους παραβάτες και να επιβάλει την νομοθεσία; Οι προβλέψεις του νομοσχεδίου λοιπόν, θα βρουν εφαρμογή μόνον στον ήδη συνεπή κηδεμόνα, ο οποίος όμως δεν ήταν πηγή δημιουργίας αδέσποτων ποτέ. (Άρθρο 2. Ορισμοί, παράγραφοι 8 και 9: http://www.opengov.gr/ypes/?p=7917)
2.- Σε περίπτωση που ένας ιδιώτης βρει στο δρόμο αδέσποτο και θέλει να το βοηθήσει, δεν θα μπορεί να το πάρει στο σπίτι του, ούτε να το πάει στον κτηνίατρο της εμπιστοσύνης του (ο οποίος θα είναι παράνομος αν το δεχτεί), αλλά θα πρέπει να το παραδώσει στο Δήμο ή σε κάποιο πρόσωπο ή σωματείο που διαθέτει αδειοδοτημένο καταφύγιο. (Άρθρο 9. Υιοθεσία αδέσποτων ζώων συντροφιάς: http://www.opengov.gr/ypes/?p=7910)
3.- Σε περίπτωση που ένας κηδεμόνας επιθυμεί ή πρέπει να τα αποχωριστεί το ζώο του, δεν δικαιούται να το αναθέσει σε πρόσωπο της εμπιστοσύνης του, αλλά είναι υποχρεωμένος "να γνωστοποιήσει την πρόθεσή του στην αρμόδια υπηρεσία του δήμου", προκειμένου το ζώο να αναρτηθεί προς υιοθεσία στην Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς. Αν δεν βρεθεί νέος ιδιοκτήτης, ο κηδεμόνας οφείλει να παραδώσει το ζώο στον δήμο "με την υπογραφή σχετικής υπεύθυνης δήλωσης και καταβολή ποσού τριακόσιων (300) ευρώ για την παράδοση, εφόσον είναι σκύλος, ή εκατό (100) ευρώ, εφόσον είναι γάτα", και ο δήμος είναι υποχρεωμένος να το παραλάβει*. Ένας υπεύθυνος φιλόζωος κηδεμόνας δεν θα μπορεί να επιλέξει το άτομο στο οποίο θα χαρίσει ένα ζώο που βρήκε αδέσποτο, ούτε ένα δικό του ζώο που είναι αναγκασμένος να αποχωριστεί. Δωρεάν διάθεση ζώου ορίζεται ως παράνομη εκτροφή και εμπορία και διώκεται! (Άρθρο 5 Υποχρεώσεις ιδιοκτήτη δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς, παράγραφος ζ: http://www.opengov.gr/ypes/?p=7914)
4.- Με την υποχρεωτική οριζόντια στείρωση αδέσποτων και δεσποζόμενων, κάθε έννοια ερασιτεχνικής εκτροφής καταργείται. Μόνος νόμιμος τρόπος αναπαραγωγής ορίζεται η επαγγελματική εκτροφή. Επιτρέπεται επίσης η εισαγωγή και εμπορία ζώων από χώρες του εξωτερικού (puppy mills). (Άρθρο 6 Εκτροφή, αναπαραγωγή και εμπορία ζώων συντροφιάς: http://www.opengov.gr/ypes/?p=7913)
5.- Ο έλεγχος της αναπαραγωγής των κατοικιδίων ζώων απασχολεί την ελληνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια κτηνιατρική επιστημονική κοινότητα. Στο Τμήμα Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας διδάσκονται σχετικά μαθήματα, και στα συνέδρια της Ευρωπαϊκής Κτηνιατρικής Εταιρείας Αναπαραγωγής Μικρών Ζώων (European Veterinary Society of Small Animal Reproduction - EVSSAR) οι σύγχρονες μέθοδοι αντισύλληψης, οι ορθές διαδικασίες στείρωσης και η ηθική που πρέπει να διέπει την εκτροφή των ζώων συντροφιάς αποτελούν θέματα επιστημονικών διαλέξεων και επιμόρφωσης των κτηνιάτρων, ενώ η Παγκόσμια Κτηνιατρική Εταιρεία Ζώων Συντροφιάς (World Small Animals Veterinary Association - WSAVA) συγκροτεί ομάδα εργασίας με αντικείμενο την παροχή διευκρινήσεων και οδηγιών στα θέματα που αφορούν την στείρωση των ζώων συντροφιάς. Η πιθανότητα αρνητικών επιπτώσεων της στείρωσης στην υγεία των ζώων (και ιδιαίτερα των σκυλιών) έχει αποδειχθεί ότι εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, και ποικίλλει από φυλή σε φυλή. Η οποιαδήποτε απόφαση για την πραγματοποίηση ή την αποφυγή αυτής της χειρουργικής επέμβασης θα πρέπει να λαμβάνεται από τον κηδεμόνα του ζώου, αφού πρώτα δεχθεί όλη την απαραίτητη πληροφόρηση από τον κτηνίατρο της επιλογής του. Στείρωση υποχρεωτική δια νόμου δεν θα προάγει την ευζωία κανενός, αντιθέτως μάλιστα θα οδηγήσει ακόμα περισσότερα ζώα στην εγκατάλειψη, αναντικατάστατες φυλές ανεκτίμητης αξίας σε εξαφάνιση, όλα τα ζώα συντροφιάς στην εμπορευματοποίηση, και τη ζωή των κηδεμόνων τους σε έναν παράλογο έλεγχο από απρόσωπους, αναρμόδιους και αδιάφορους μηχανισμούς.
6.- Αν αυτό το παράλογο και ασυνάρτητο νομοθετικό κατασκεύασμα περάσει, τα αδέσποτα θα συνεχίζουν να υπάρχουν καθώς οι εγκαταλείψεις δεν θα ελαττωθούν, κουτάβια θα εξακολουθούν να βρίσκονται στους κάδους, τα χωράφια και τα πεζοδρόμια, η αδειοδότηση δεν θα προστατέψει τα κυνομοκομεία από τον συνωστισμό, οι αυτόχθονες φυλές θα υποστούν γενοκτονία, η επαγγελματική εκτροφή θα ανθίσει, και η Ελλάδα θα γεμίσει με μικρά νόμιμα "puppy mills" που θα προσπαθούν να καλύψουν την ζήτηση. Ο μεγάλος νικητής θα είναι ο σκυλέμπορος, ενώ κουτάβια άγνωστης προέλευσης και αμφίβολης υγείας θα λανσάρονται στους μη ενημερωμένους υποψήφιους αγοραστές που δεν θα έχουν άλλη επιλογή και που, έτσι κι' αλλιώς, δεν θα έπαιρναν ζώο από καταφύγιο. Ο μεγάλος χαμένος θα είναι ο σκύλος, η δημοκρατία και οι ατομικές ελευθερίες.
*Σε αντίθεση με την δική μας, σε άλλες χώρες της Δύσης, υπάρχουν οργανωμένες υποδομές για την παραλαβή και την διαχείριση των ανεπιθύμητων ζώων. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος εξ αιτίας του οποίου οι άλλες χώρες εμφανίζονται να μην έχουν αδέσποτα, ενώ δεν παύουν να έχουν ανεπιθύμητα (ή αλλιώς πλεονάζοντα). Ακόμα και έτσι όμως, σχεδόν παντού στον κόσμο, ζώα συντροφιάς που δεν καταφέρνουν να υιοθετηθούν οδηγούνται νομίμως στην ευθανασία. Γιατί άραγε αποφεύγουν να αναφερθούν σε αυτό οι περισσότερες φιλοζωικές οργανώσεις; Στην Ελλάδα, η ευθανασία είναι παράνομη, το νομοσχέδιο αυτό όμως, το μόνο που θα καταφέρει να πετύχει είναι να την νομιμοποιήσει, οδηγώντας στον θάνατο έναν μεγάλο αριθμό από ανεπιθύμητα ζώα ενώ, παράλληλα, ζώα που θα εξακολουθούν να εγκαταλείπονται (αδέσποτα) θα καταλήγουν κατά πλειονότητα επίσης στον θάνατο, όπως και πριν.
Κάκη Πριμηκύρη, DVM
Περισσότερα στο gatouiti-blog.blogspot.com/
Η ελληνική κοινωνία και τα ζώα αξίζουν περισσότερη σοβαρότητα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου