Ο έλεγχος της συντριπτικής πλειοψηφίας των υπηρεσιών του διαδικτύου από πέντε εταιρείες-τεχνολογικούς κολοσσούς (Google, Facebook, Amazon, Apple και Microsoft), ήταν ήδη υπαρκτός πριν ξεσπάσει η πανδημία COVID-19. Η πανδημία ώθησε τους ανθρώπους σε περισσότερη χρήση της τεχνολογίας, με αποτέλεσμα αυτές οι εταιρείες να ισχυροποιηθούν ακόμη περισσότερο. Η ολοένα αυξανόμενη δύναμή τους συνεπάγεται τόσο την απορρόφηση κάθε νέας εταιρείας (και ιδέας) προς όφελος τους (αγοράζοντας την) όσο και τον εγκλωβισμό του χρήστη σε ένα ελεγχόμενο διαδίκτυο, μέσα στο οποίο θα αποτελεί καταναλωτή των προϊόντων τους. Για το αμφιλεγόμενο ζήτημα της διαχείρισης των δεδομένων που συσσωρεύονται σε τεράστιες ποσότητες σε λίγα χέρια (Big Data), έχουν εκφραστεί ανησυχίες ότι κάθε έννοια προστασίας του ιδιωτικού απορρήτου θα αντικαταστασθεί από μια "διαρκή παρακολούθηση" που θυμίζει το βιβλίο "1984" του George Orwell (kaktos).
Ο Tristan Harris είναι απόφοιτος του Stanford με ειδίκευση στις "Τεχνικές Πειθούς και Επιρροής". Πρώην "Design Ethicist" της Google, εγκατέλειψε τη θέση του για να ξεκινήσει την πρωτοβουλία "Time Well Spent" και να ιδρύσει το "Center for Humane Technology", με πρωταρχικό σκοπό να βρει τρόπους που θα μπορούσαν να συνδυάσουν τα σημερινά τεχνολογικά επιτεύγματα, στον χώρο των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, με τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων που τα χρησιμοποιούν.
Όπως παρουσιάζεται και στο ντοκιμαντέρ του Netflix με τίτλο The Social Dilemma (Το Κοινωνικό Δίλημμα) που παρουσιάζει τον αρνητικό ρόλο των "social media", με κίνητρο την συνεχή αναζήτηση του κέρδους τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης εκμεταλλεύονται διάφορα ευρήματα της νευροεπιστήμης σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου. Επιζητώντας την ολοένα και μεγαλύτερη προσκόλληση των χρηστών τους, με στόχο να τους κρατούν συνδεδεμένους όσο το δυνατόν περισσότερο, δημιουργούν εξάρτηση και εθισμό. Προκειμένου να το πετύχουν αυτό, οι ψηφιακοί κολοσσοί χρησιμοποιούν κάποια "εργαλεία", τα οποία βασίζονται στην εκμετάλλευση βασικών ανθρώπινων αναγκών, όπως η ανάγκη για κοινωνική αποδοχή και κοινωνική αλληλεπίδραση, που ικανοποιούνται μέσα από την διαδικασία της ανταμοιβής.
Σύμφωνα με έρευνα του Harvard, η εκπλήρωση της ανάγκης για κοινωνική αποδοχή προσφέρει την μέγιστη ικανοποίηση όταν οι άνθρωποι βγαίνουν από τα περιχαρακωμένα πλαίσια της ιδιωτικής ζωής και αποκτούν πρόσβαση σε κάποιο δημόσιο βήμα όπου η αναγνώριση προέρχεται από ένα κοινωνικό περιβάλλον ευρύτερο από εκείνο της οικογένειας και των στενών φίλων. Σύμφωνα με την έρευνα, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης επηρεάζουν το ίδιο κομμάτι του ανθρώπινου εκεφάλου στο οποίο επιδρούν οι ναρκωτικές ουσίες. Πιο συγκεκριμένα, όταν ένα άτομο βλέπει πως έχει είδοποίηση στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, (like, μήνυμα κλπ), ο εγκέφαλός του εκκρίνει ντοπαμίνη που προάγει συναισθήματα ευχάριστησης και ικανοποίησης. Στην συνέχεια, ο ανθρώπινος εγκέφαλος ωθεί το άτομο να επαναλάβει τις ίδιες ενέργειες ώστε να εκκρίνει και πάλι ντοπαμίνη. Αυτό σημαίνει πως ο χρήστης επιθυμεί να συνδεθεί ξανά και ξανά, έτσι ώστε να ξανανιώσει την ίδια ευχάριστη αίσθηση της ανταμοιβής.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος επεξεργάζεται πληροφορίες εδώ και χιλιετίες. Αυτό που έχει αλλάξει την τελευταία εικοσαετία, με την ψηφιοποίηση των περιεχομένων και το Διαδραστικό Διαδίκτυο (Web 2.0), είναι το μέγεθος της παραγωγής αλλά και η δυνατότητα αποθήκευσης, επεξεργασίας και κοινής χρήσης των πληροφοριών. Όπως δηλώνει στο tvxs.gr και ο ερευνητής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), Παναγιώτης Πασχαλίδης, σήμερα τα μεγέθη και οι ρυθμοί ανάπτυξης των πληροφοριών είναι ασύλληπτα, ενώ οι εταιρείες επιζητούν να τις μεγιστοποιήσουν και να τις διανείμουν σε παγκόσμια κλίμακα με όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος.
"Είμαστε το προϊόν, και όχι οι καταναλωτές-πελάτες των Social Media. Και το ερώτημα που προκύπτει είναι το κατά πόσον, σκρολάροντας, κλικάροντας και κοινοποιώντας, θα συνεχίσουμε να χειραγωγούμαστε, ενώ οι εταιρείες θα συνεχίζουν να κερδίζουν χρήματα από την κατάθλιψη, την απομόνωση και τους εθισμούς μας", αναφέρει το Center for Humane Technology.
Πηγές
- Άρχισε η δικτατορία του διαδικτύου; https://tvxs.gr/news/sci-tech/i-diktatoria-toy-diadiktyoy-arxise
- Social Media: Αναζητώντας ηθική σε μια ψηφιακή δυστοπία https://tvxs.gr/news/kosmos/social-media-anazitontas-ithiki-se-mia-psifiaki-dystopia
- New Harvard Study Shows Why Social Media Is So Addictive for Many: https://marketing.wtwhmedia.com/new-harvard-study-shows-why-social-media-is-so-addictive-for-many/
- Disclosing information about the self is intrinsically rewarding: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22566617/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου