Ποιον ρόλο έπαιξαν συγκεκριμένοι δημοσιογράφοι και συγκεκριμένα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης;
Η εβδομάδα που πέρασε ήταν η εβδομάδα της δικαίωσης, και 7η Οκτωβρίου 2020 ήταν η μέρα που καταδικάστηκε η Χρυσή Αυγή. Ήταν η μέρα της μάνας που φώναξε "γιέ μου τα κατάφερες", η μέρα θαρραλέων ανθρώπων που στάθηκαν στο ύψος τους*, μαρτύρων που δεν φοβήθηκαν να επιμείνουν παρά τους εκβιασμούς και τις απειλές, δικαστικών, δικηγόρων, η μέρα όλων των ανθρώπων του αντιφασιστικού κινήματος, και της ιαχής του συγκεντρωμένου πλήθους έξω από το εφετείο, τη στιγμή που η πρόεδρος του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων καταδίκαζε τους χρυσαυγίτες. Η 7η Οκτωβρίου 2020 ήταν η μέρα της είδησης που έφτασε στην κάθε άκρη δημοκρατικής γης**. Όμως ποιοι θυμούνται τον ρόλο που έπαιξαν, όλα τα περασμένα χρόνια, συγκεκριμένοι δημοσιογράφοι και συγκεκριμένα μέσα μαζικής ενημέρωσης; Το "μιντιακό ξέπλυμα" της Χρυσής Αυγής έγινε με τρία προγράμματα πλύσης. Το πρώτο ήταν η εξοικείωση με το "τέρας". Πριν από την δολοφονία του Παύλου Φύσσα, οι εκπρόσωποι της Χρυσής Αυγής, υποψήφιοι βουλευτές και αργότερα βουλευτές, το 2012, ήταν στα πάνελ μαζί με εκπροσώπους άλλων κομμάτων. Έτσι είδαμε σε ζωντανή σύνδεση τον Ηλία Κασιδιάρη (τον "σκληρό της Χρυσής Αυγής που ήθελε να γίνει χορευτής") να χαστουκίζει την Λιάνα Κανέλλη. Είδαμε την φασιστική δράση και τους τραμπουκισμούς των μελών της να παρουσιάζονταν στα δελτία ειδήσεων ως κανονικές ειδήσεις, δηλαδή με ουδετερότητα. Και κάπως έτσι, ΤΟ ΤΕΡΑΣ μπήκε στα σαλόνια των σπιτιών και κάθισε στον καναπέ των τηλεθεατών που το συνηθίσανε ως κομμάτι της πολιτικής ρουτίνας, της επικαιρότητας και της καθημερινότητας.
Το δεύτερο πρόγραμμα πλύσης είχε ως στόχο τον εξωραϊσμό του τέρατος, και αυτό έγινε σε δύο επίπεδα: το ένα ήταν το ελαφρύ "life style". Η παρουσίαση, για παράδειγμα, των προσωπικών δεσμών - χωρισμών του Ηλία Κασιδιάρη, τον Κασιδιάρη που ήθελε ή δεν ήθελε να γίνει πατέρας και είχε γνώμη για τις ανθρώπινες σχέσεις, τα γυμνασμένα τους σώματα, τις συνήθειές τους, τα χόμπυ τους και διάφορα άλλα παρόμοια που παρουσίαζαν τα στελέχη της Χρυσής Αυγής σχεδόν ως πρότυπα προς μίμηση. Σε μια εκπομπή της Ελεονώρας Μελέτη, στο STAR, ειπώθηκε ότι ο Κασιδιάρης είναι ένας νέος άνθρωπος της διπλανής πόρτας με τους δικούς του προβληματισμούς, ενώ άλλη εκπομπή, στον Antenna, έβρισκε τον Γερμενή "γλυκούλη". Το άλλο επίπεδο εξωραϊσμού του τέρατος ήταν η ανάδειξη της δήθεν κοινωνικής τους δράσης, όπως στο αξέχαστο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας "Πρώτο Θέμα", όπου "τα προσκοπάκια της Χρυσής Αυγής", σε ένα κατασκευασμένο ρεπορτάζ βοηθούσαν δυό γιαγιάδες στον Άγιο Παντελεήμονα να πάνε στο ΑΤΜ και να πάρουν με ασφάλεια τα λεφτά τους.
Το τρίτο πρόγραμμα ξεπλύματος ήταν το αμιγώς ιδεολογικό, και εκεί πάλι έχουμε δύο επίπεδα: το ένα είναι η θεωρία της σοβαρής Χρυσής Αυγής (η οποία έχει ονοματεπώνυμο, Μπάμπης Παπαδημητρίου, τότε δημοσιογράφος του ΣΚΑΪ και σήμερα βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας), με βάση την οποία είναι καλύτερα να έχουμε το λιοντάρι μέσα στο κλουβί και όχι έξω ελεύθερο να δαγκώνει, για να μπορεί να μπει εκπολιτισμένο σε έναν δεξιό κυβερνητικό συνασπισμό. Το δεύτερο επίπεδο είναι η θεωρία των δύο άκρων***, η οποία χρησιμοποιείται ακόμα και θέλει την φασιστική δράση της ακροδεξιάς να έχει την ίδια απαξία με την βία της άκρας αριστεράς, δηλαδή του αντιεξουσιαστικού χώρου. Με αυτήν την θεωρία, που ξεχνά ότι ο φασισμός έχει αιματοκυλήσει την ανθρωπότητα και δεν είναι ακριβώς το ίδιο με αυτό που κάνουν οι "μπαχαλάκηδες", γίνεται ένας βολικός συμψηφισμός. Βολικός γιατί ίσως μοιάζει ξανά χρήσιμο να ταυτιστούν με την βία όχι μόνον η αριστερά, αλλά και τα κοινωνικά κινήματα, και γιατί είναι επίσης χρήσιμο να αποκηρύσσεται η Χρυσή Αυγή και η ποινική δράση της ηγεσίας της, όχι όμως και η ιδεολογία της και τα αίτια που την έθρεψαν. Αυτό είναι και το κατάλοιπο στην μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης εποχή.
Ο Μπάμπης Παπαδημητρίου είχε πει πως υπάρχει ανάγκη μιας "σοβαρής Χρυσής Αυγής". Σήμερα που η Χρυσή Αυγή είναι πια εγκληματική οργάνωση και με την σφραγίδα του δικαστηρίου, θα κάνει άραγε ο κόσμος την σύνδεση, ότι τότε αναζητούσαν μια σοβαρή εγκληματική οργάνωση; Σε δημοσκόπηση της Prorata, που είναι η πρώτη έρευνα που έγινε αμέσως μετά την δίκη της Χρυσής Αυγής και παρουσιάστηκε από την Εφημερίδα των Συντακτών, φαίνεται ότι υπάρχει ένα πολύ σημαντικό ποσοστό του κόσμου (περίπου 20%, δηλαδή ένας στους πέντε) που θέλει "μια σοβαρή Χρυσή Αυγή"! Αυτό δείχνει πόσο πολύ αυτή η κουλτούρα έχει εσωτερικευτεί και έχει γίνει η "καινοτυπία του κακού". Έτσι, για πάρα πολύ κόσμο, είναι πια κάτι πάρα πολύ αυτονόητο ότι κάτι ανάλογο της Χρυσής Αυγής θα είναι από δω και πέρα ένα κομμάτι της πολιτικής ζωής και πρέπει να παίξουμε μ' αυτό, να συνεννοηθούμε μ' αυτό, να διαπραγματευτούμε μ' αυτό και να συνυπάρξουμε μ' αυτό. Ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα, τα Μέσα Ενημέρωσης έχουν παίξει καταλυτικό ρόλο.
Ο εξωραϊσμός του τέρατος έγινε με έναν τρόπο μειλίχιο, και αυτό είναι ο μεγάλος κίνδυνος για το σήμερα. Και από αυτόν τον κίνδυνο πηγάζουν και τα αγωνιώδη ερωτήματα που προκύπτουν: Είμαστε έτοιμοι να σταθούμε απέναντι; Είμαστε βέβαιοι ότι τώρα πια διαθέτουμε περισσότερα εφόδια για να αναγνωρίσουμε και να κατονομάσουμε το Κακό;
Οι δημοσκοπήσεις λένε ότι όχι, δεν είμαστε έτοιμοι. Πέρα όμως από τις δημοσκοπήσεις υπάρχει και το κοινωνικό μας αισθητήριο: παραδείγματος χάριν σχετικά με το μεταναστευτικό,
για το οποίο ακούγονται απίστευτα πράγματα. Πολύς κόσμος είναι
εξοικειωμένος με τα push backs, και πολλοί άνθρωποι θέλουν να
καταργήσουν τις ΜΚΟ που υποστηρίζουν τους πρόσφυγες. Όλο αυτό είναι
μέρος της ατζέντας της Χρυσής Αυγής και είναι εδώ, και υπάρχει πολλή
δουλειά να γίνει ακόμη. Σίγουρα οι εποχές είναι πολύ σκληρές και μπορεί να τελειώσαμε με την Χρυσή Αυγή, αλλά όχι και με αυτό που υπάρχει από πίσω και αυτό που την έφερε αρχικά στο προσκήνιο και αργότερα στο κοινοβούλιο. Και σίγουρα, αυτό που πρέπει να απασχολεί τους δημοσιογράφους, μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής, είναι οι μεταμορφώσεις της, το πέρασμα των ιδεών της μέσα από άλλου τύπου δράσεις, σχήματα, ομάδες και αντιλήψεις.
Όπως λέει και ο Λέκτορας του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Χρύσανθος Τάσσης, στο paratiritis-news.gr, ο φασισμός είναι ένα πολιτικό καθεστώς που έχει να κάνει με το οικονομικό και κοινωνικό σύστημα που λέγεται καπιταλισμός και τις αντιφάσεις του, και δεν τελειώνει μόνο με δικαστικές αποφάσεις. Όπως, κατά τον Μεσοπόλεμο, η κρίση του '29 οδήγησε στην άνοδο του Φασισμού, έτσι και τώρα βλέπουμε ότι η κρίση ήταν κάτι το οποίο οδήγησε σε φασιστικά μορφώματα. Σχετικά δε με τον ρόλο των ΜΜΕ, επισημαίνει: Μπορεί τώρα να βλέπουμε κυρίαρχα ΜΜΕ να χειροκροτούν για την απόφαση της καταδίκης της Χρυσής Αυγής, αλλά από το 1990 και μετά έχουν κάνει τον ανορθολογισμό καθημερινή τους πρακτική με τις εκπομπές που κάνουν. Μόνο ζώδια, μόνο πρωινάδικα, μόνο κουτσομπολιό, μόνο Big Brother, μόνο τέτοιες εκπομπές****. Άρα, όταν εδώ και τριάντα χρόνια εκπαιδεύεις τον κόσμο στον ανορθολογισμό και σε μια διαδικασία τηλεοπτικής "δημοκρατίας", όπου οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να συμμετέχουν στην πολιτική και εκχωρούν αυτό το κεκτημένο στους ειδικούς και δη στους τεχνοκράτες, δημιουργείς στρώματα στην κοινωνία τα οποία είναι περιθωριοποιημένα και τα οποία είναι εκπαιδευμένα εδώ και τριάντα χρόνια ανορθολογικά. Και όταν ο καπιταλισμός έρχεται σε κρίση, όταν τα κόμματα και οι πολιτικές δυνάμεις δεν μπορούν να αυξήσουν το βιοτικό επίπεδο, δεν μπορούν να αυξήσουν τον μισθό, δεν μπορούν να εγγυηθούν την πλήρη εργασία, δεν μπορούν να εγγυηθούν τις κοινωνικές δαπάνες, είναι πιο εύκολο κάποιος να πει πως όλο αυτό είναι αποτέλεσμα μιας συνομωσίας του τάδε, παρά να πει ότι απλά οφείλεται στις αντιφάσεις του καπιταλισμού.
Το
ηχητικό που ακολουθεί είναι μια σύντομη συνομιλία της Φωτεινής Λαμπρίδη με την
Αγγελική Σπανού, με αφορμή το άρθρο της δεύτερης στο tvxs, με τίτλο "Χρυσή Αυγή: Πόσα ΜΜΕ είναι αθώα;", και αποτελεί απόσπασμα από την εκπομπή "Το TVXS Στο Κόκκινο" με την Φωτεινή Λαμπρίδη, ΣΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ, στις 9-10-20. Ολόκληρη την εκπομπή, που διαρκεί σχεδόν δύο ώρες, μπορείτε να παρακολουθήσετε (όποτε θέλετε) και στο κανάλι του tvxs στο YouTube, καθώς επίσης και στο αρχείο του ραδιοφωνικού σταθμού (μέχρι και την Πέμπτη, 15-10-20).
Παραπομπές
* Ποιος θυμάται την Μαίρη Μαυρή Βαβαγιάννη; (Αναδημοσίευση από Μένουμε Ενεργοί - υγεία, συλλογικότητα, αλληλεγγύη με σκίτσο από Κουραφέλκυθρα - Δεν είναι καν λέξη -- Όταν το ναζιστικό φίδι έμοιαζε παντοδύναμος δράκος)
** theguardian.com -- youtu.be, bbc.com, nytimes.com, aljazeera.com, reuters.com, dw.com, amna.gr, cnn.gr, amnesty.gr, Ιωάννης Μουζάλας, syspeirosiaristeronmihanikon, lifo.gr -- Μαριάνα Μπίστη
*** tvxs.gr, omadamnimis.gr
**** Παραδείγματα από την προβολή που απολάμβαναν τα μέλη της Χρυσής Αυγής από συστημικά ΜΜΕ για χρόνια, κατά την περίοδο ανόδου των νεοναζί, παρουσιάζει σε ένα βίντεο η "Ελληνοφρένεια", θυμίζοντας τις απόπειρες δημοσιογραφικού ξεπλύματος των εγκλημάτων της οργάνωσης (thepressproject.gr, rovespieros.gr): https://youtu.be/eXFm82YbO40
Κοινοποιήθηκε