Ο ΣΚΑΪ, το Survivor 4, οι άνθρωποι και τα δελφίνια

Στον Άγιο Δομίνικο της Καραϊβικής, αιχμάλωτα δελφίνια κάνουν "σούζα", κουνούν τα πτερύγια και την ουρά σα να χαιρετούν, ξαπλώνουν ανάσκελα, βγάζουν φωνούλες κατά παραγγελία, δίνουν "φιλιά", κολυμπούν με τους ανθρώπους και τους ρυμουλκούν στο νερό...

Κι' όλα αυτά όχι επειδή το θέλουν, αλλά επειδή είναι υποχρεωμένα να το κάνουν. Καμία τέτοια συμπεριφορά δεν είναι φυσική και το κάθε δελφίνι που αναγκάζεται να ζήσει στην αιχμαλωσία είναι εκπαιδευμένο να εκτελεί σωστά συγκεκριμένες εντολές, γιατί ξέρει ότι, αν δεν υπακούσει, θα μείνει νηστικό. Εκτελεί τις εντολές για να του δώσουν κάτι να φάει, γιατί έτσι μαθαίνουν να τρέφονται τα δελφίνια στην αιχμαλωσία. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια που κρύβεται κάτω από την "διασκεδαστική" εμπειρία της κολύμβησης μαζί τους.

Τα δελφίνια δεν χωράνε σε καμία ανθρώπινη κατασκευή, είτε αυτή είναι μια δεξαμενή στη στεριά είτε ένα κλουβί μέσα στη θάλασσα, και καμία εγκατάσταση αιχμαλωσίας, όσο πολυτελής και αν είναι, δεν μπορεί να τους προσφέρει κάτι που να θυμίζει αυτό που στ' αλήθεια χρειάζονται για να ζήσουν. Ελεύθερα στην ανοιχτή θάλασσα, περνούν τον περισσότερο χρόνο της ζωής τους σε κατάδυση, στην αιχμαλωσία όμως συνωστίζονται στην επιφάνεια χωρίς καμία δυνατότητα διαφυγής. Το νερό που τα περιβάλλει είναι συχνά γεμάτο με διαφόρων λογιών ρύπους και σκουπίδια, ο θόρυβος τα εξουθενώνει, ενώ το στρες, η αρρώστεια και η επιθετικότητα αποτελούν τον κανόνα που συνοδεύει την ύπαρξή τους. Το φωτογραφικό στιγμιότυπο που ένας επισκέπτης μπορεί να κρατήσει σαν ευχάριστη ανάμνηση, για ένα δελφίνι δεν είναι τίποτα περισσότερο από την αδιάκοπη και μονότονη συνέχεια μιας αλληλουχίας στιγμών που απαρτίζουν τη ζωή της δυστυχίας του.

Είναι αλήθεια ότι πολλά δελφίνια που συμμετέχουν σε προγράμματα κολύμβησης έχουν γεννηθεί στην αιχμαλωσία, πάντοτε όμως είτε ο ένας είτε και οι δύο γονείς τους έχουν συλληφθεί από τη θάλασσα. Από τα 28 δελφίνια που μεταφέρθηκαν στο Πάρκο Nizuc Atlantida στο Μεξικό, τον Ιούλιο του 2003, τα 12 πέθαναν μέσα σε πέντε χρόνια, ενώ μερικά δεν κατάφεραν να επιβιώσουν ούτε μια βδομάδα. Όλα τους είχαν αιχμαλωτιστεί κατά τη διάρκεια μιας αιματηρής καταδιωκτικής επιχείρησης από αυτές που εξακολουθούν να πραγματοποιούνται μαζικά, ακόμα και σήμερα, στα νησιά του Σολομώντα (Dolphin Trafficking). Η πασίγνωστη πλέον σφαγή που διαδραματίζεται κάθε χρόνο στο Ταϊτζί της Ιαπωνίας, διατηρείται χάρη στα κέρδη που αποφέρουν οι πωλήσεις ζωντανών δελφινιών σε δελφινάρια και "πάρκα" διάφορων "εξωτικών" τουριστικών προορισμών. Η βιομηχανία της αιχμαλωσίας των δελφινιών είναι η κινητήρια δύναμη που τροφοδοτεί τις επιχειρήσεις σφαγής των άγριων πληθυσμών.

Η αναπαραγωγή στην αιχμαλωσία είναι μια κάθε άλλο παρά ανώδυνη διαδικασία, με μεγάλο κόστος τόσο για τις μητέρες-δελφίνια όσο και για τα μικρά τους. Σύμφωνα με τα δεδομένα της Ceta-Base, το 2017 γεννήθηκαν στην αιχμαλωσία συνολικά 46 κητώδη. Από αυτά, 6 γεννήθηκαν νεκρά και 8 πέθαναν λίγο μετά τη γέννα, γεγονός που ανεβάζει το ποσοστό θνησιμότητας στο 30%[1*].

Πολύ συχνά, οι μητέρες αναγκάζονται να αποχωριστούν πρόωρα τα μικρά τους, προκειμένου αφ' ενός να επιστρέψουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και πάλι στη "δουλειά", αφ' ετέρου να γονιμοποιηθούν για να γεννήσουν ξανά. Και τα μικρά που αποχωρίζονται τις μητέρες τους, πολύ συχνά γίνονται θύματα της επιθετικότητας των άλλων δελφινιών-συγκατοίκων τους, ενώ κάποια νεογνά απορρίπτονται ή και κακοποιούνται από τις ίδιες τις δικές τους μητέρες, εξ αιτίας του στρες της αιχμαλωσίας που οδηγεί τα ζώα σε αφύσικες συμπεριφορές. Η στέρηση τροφής είναι η μέθοδος που εφαρμόζεται για όλα τα δελφίνια, όπου κι' αν έχουν γεννηθεί, είτε στους ωκεανούς, είτε στις πισίνες. Και όλα ανεξαιρέτως τα αιχμάλωτα δελφίνια, είτε έχουν συλληφθεί από την θάλασσα είτε έχουν γεννηθεί στην αιχμαλωσία, υποφέρουν εξ ίσου.

Όλα τα προγράμματα κολύμβησης με δελφίνια (Swim-With-Dolphins - SWD) είναι πρόξενοι τεράστιας καταπόνησης για τα ζώα, τα οποία καλούνται να αλληλεπιδράσουν με περισσότερους από 50 διαφορετικούς (και περαστικούς) τουρίστες την ημέρα. Μέσα από εκπαιδευτικές πρακτικές που βασίζονται στην στέρηση τροφής, αναγκάζονται σε υποταγή και καθίστανται "συνεργάσιμα", την ώρα που είναι πεινασμένα και υπακούουν στις εντολές προκειμένου να κερδίσουν την τροφή τους. Όλα τα δελφίνια πρέπει να λαμβάνουν, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, φαρμακευτική αγωγή, προκειμένου να καταπολεμήσουν τις συνέπειες που προκύπτουν από την σωματική και την ψυχοδιανοητική καταπόνηση που τους ασκείται και, παρ' όλα αυτά, πολλά δελφίνια πεθαίνουν πρόωρα εξ αιτίας διαφόρων ασθενειών που σχετίζονται με το στρες.  

Ο περιορισμός σε μικροσκοπικές για τα μέτρα τους και χλωριωμένες δεξαμενές, όπου είναι διαρκώς εκτεθειμένα στον ήλιο, η ηχορύπανση, η συνεχής και μονότονη "εργασία" και οι διάφορες τοξικές ουσίες που εμπεριέχονται στο νερό, είναι κανόνας για τα αιχμάλωτα δελφίνια. Κάποια από αυτά μπορεί να μη ζουν σε πισίνες αλλά σε μολυσμένα νερά λιμανιών, πρόχειρες κατασκευές περιορισμού μέσα στην θάλασσα που τοποθετούνται σε σημεία "βολικά" επιλεγμένα, για να βρίσκονται κοντά στο σημείο όπου δένουν τα κρουαζιερόπλοια, έτσι ώστε να τα επισκέπτονται πιο εύκολα οι τουρίστες. Και, ενώ για τους ανθρώπους αυτή η συνάντηση μπορεί να σηματοδοτεί την αυταπάτη μιας ξεχωριστής εμπειρίας, για τα δελφίνια που συμμετέχουν σε προγράμματα κολύμβησης η κακουχία είναι η καθημερινή τους ρουτίνα. Τα σημάδια της καταπόνησης είναι αποτυπωμένα πάνω στο σώμα τους, στις επίμονα ανοιχτές πληγές τους και στις εκδορές που είναι το αποτέλεσμα της αδιάκοπης αλληλεπίδρασης με τους ανθρώπους.

Την τελευταία δεκαετία, η ενημέρωση του κόσμου σχετικά με καλή μεταχείριση των ζώων έχει μειώσει αισθητά την επισκεψιμότητα και τα έσοδα πολλών δελφιναρίων, όπως για παράδειγμα της αμερικανικής SeaWorld, ενώ ευαισθητοποιημένοι πολίτες της Δύσης απαιτούν ή και επιτυγχάνουν το κλείσιμο ανάλογων επιχειρήσεων που υπάρχουν στις χώρες τους. Έτσι, η βιομηχανία της αιχμαλωσίας έχει στρέψει τώρα τα ενδιαφέροντα της αλλού: τουριστικά κρουαζιερόπλοια μεταφέρουν χιλιάδες τουρίστες που συρρέουν σε περιοχές περισσότερο εξωτικές όπως, για παράδειγμα, στην Καραϊβική και το Μεξικό.

Εκεί, τα προγράμματα κολύμβησης με δελφίνια αποτελούν σήμα κατατεθέν και λανσάρονται ως "εμπειρία ζωής", ενώ το αντίτιμο της συμμετοχής σε αυτά είτε συμπεριλαμβάνεται στο αρχικό πακέτο που προσφέρεται από την τουριστική εταιρεία, είτε καταβάλλεται μέσα στο πλοίο, λίγο πριν από την άφιξη στο λιμάνι. Οι προσφορές είναι συνήθως ιδιαίτερα δελεαστικές, έντεχνα διαφημισμένες και ακαταμάχητες. Σήμερα υπάρχουν ήδη 33 επιχειρήσεις κολύμβησης με δελφίνια στο Μεξικό, και περισσότερες από 30 στην Καραϊβική, με προοπτική να γίνουν ακόμη περισσότερες. 

Εκτός από την ζημιά που υφίστανται τα ίδια τα δελφίνια, οι άνθρωποι που επισκέπτονται τέτοιου είδους επιχειρήσεις εκθέτουν επίσης τον εαυτό τους σε κίνδυνο. Στις εγκαταστάσεις της Sea World που προσφέρουν προγράμματα κολύμβησης με δελφίνια (SWD), καθώς επίσης και στις δεξαμενές που παρέχουν στους επισκέπτες την δυνατότητα να τα δουν από κοντά και να τα χαϊδέψουν (petting pools), έχει καταγραφεί μεγάλος αριθμός ατυχημάτων, τα οποία μπορείτε να δείτε αναλυτικά εδώ. Οι αδέξιοι χειρισμοί και η απειρία των επισκεπτών εύκολα μπορεί να οδηγήσουν όλα τα ζώα σε ανεπιθύμητες αντιδράσεις, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για ζώα τα οποία δεν είναι "pets", όπως τα αιχμάλωτα δελφίνια που δεν έχουν να βιώσουν τίποτα καλύτερο εκτός από ματαίωση και απελπισία[2**]. 

Διαβάστε περισσότερα για την αιχμαλωσία των δελφινιών, εδώ: Facts About Captivity  

 

Πηγή: Swimming With Captive Dolphins, The facts about swim with dolphin encounters -- Dolphin Project

Απόδοση στα ελληνικά, Κάκη Πριμηκύρη 

 

Οι φωτογραφίες είναι από την δημοφιλή τηλεοπτική εκπομπή του ΣΚΑΪ "Survivor 4" (facebook/SurvivorGreece) και το επεισόδιο της Κυριακής, 9 Μαΐου, όπου ανταμοιβή των νικητών ήταν η επίσκεψη στο θεματικό πάρκο Punta Cana για να κολυμπήσουν με τα δελφίνια, και το "έπαθλο" παρουσιάστηκε στο κοινό. Το σχετικό βίντεο μπορείτε να δείτε εδώ: https://youtu.be/GzTlGUxI9WQ ... και να κλάψετε... να κλάψετε για το επίπεδο της τηλεόρασης που υπάρχει στη χώρα μας, για την κατάντια πολλών τηλεθεατών, για την αμορφωσιά και την ανευαισθησία πολλών δημοσιογράφων, για τους ανθρώπους και για τα δελφίνια. 

Τα λανθασμένα μηνύματα που αναπαράγει η τηλεόραση έχουν μεγάλη απήχηση στο κοινό, αν και αυτήν την φορά, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τουλάχιστον, υπήρξαν αντιδράσεις. Παραθέτω ενδεικτικά μερικές από αυτές: petpet, Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία - Hellenic Animal Welfare Federation, ethnos, diaforetiko, news247, sports365, like.philenews, Ζώα, Άνθρωποι και Φύση - Κόμμα για τα Ζώα -- Κάποιος να ειδοποιήσει τον Σκάι πως η εποχή των δελφιναρίων τελείωσε [amna, flash], 3pointmagazine

Παραπομπές 

1*Aντίστοιχα δεδομένα για το δελφινάριο του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου μπορείτε να δείτε εδώ: https://filikaki-blog.blogspot.com/2020/02/blog-post_10.html 

[2**Αυτό το μικρό ντοκιμαντέρ επιχειρεί να αναδείξει τα προβλήματα που προκύπτουν από την διασκέδαση και την υποτιθέμενη εκπαίδευση που προσφέρουν στο κοινό τα προγράμματα κολύμβησης με δελφίνια: The Truth Behind Swimming with Dolphins: https://youtu.be/h46hPCTCzns 

Μια σύντομη παρουσίαση του θέματος από την ομάδα μας (ΠΚΑΚ), μπορείτε να βρείτε και εδώ: Κολύμπι με δελφίνια - Δελφινοθεραπεία (DAT): photo album / Στο album που έχει τίτλο "CAN WE "PET" DOLPHINS?", μπορείτε επίσης να βρείτε μερικές, σχετικές με το ίδιο ζήτημα, πληροφορίες. 

Περισσότερες πηγές για αναλυτική ενημέρωση, εδώ: http://filikaki-blog.blogspot.com/2021/01/blog-post_18.html

Τέλος, εδώ μπορείτε να δείτε 10 ολιγόλεπτα μικρά βιντεάκια κατατοπιστικά για την αιχμαλωσία των δελφινιών, από τα οποία το τελευταίο καταγράφει την διαδικασία της εκπαίδευσης ενός μωρού δελφινιού, που ξεκινάει αμέσως μετά την αρπαγή του στις ακτές της Γουατεμάλας. 

 

Κοινοποιήσεις: ΟΧΙ ΣΤΟ ΔΕΛΦΙΝΑΡΙΟ-ΤΣΙΡΚΟ ΣΤΟ ΑΤΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ, Stop Attica Zoological Park Dolphinarium (Athens - Greece), Διαστήματα Ηλιοφάνειας