Άρθρο της Lori Marino με τίτλο "Why Captive Cetaceans Have Been Dying", που δημοσιεύτηκε στο The Whale Sanctuary Project, στις 26-08-21 (via Animal Cognition, the Emotional and Intellectual Lives of Animals)
Επιμέλεια και απόδοση στα ελληνικά, Κάκη Πριμηκύρη, DVM
Οι επιχειρηματίες της αιχμαλωσίας των κητωδών λένε και γράφουν συχνά ότι "τα δελφίνια στην αιχμαλωσία ζουν περισσότερο γιατί είναι προστατευμένα από τους κινδύνους που επιφυλάσσει γι' αυτά το αφιλόξενο φυσικό τους περιβάλλον και τα ατυχήματα". Κάθε φορά μάλιστα που εκφράζουμε την λύπη μας για έναν ακόμα θάνατο που σημειώνεται στις εγκαταστάσεις τους, δεν διστάζουν να ασκήσουν κριτική: "Ο θάνατος είναι μέρος της ζωής", υπενθυμίζουν. "Πώς κάνετε έτσι; Τόσα πεθαίνουν εκεί έξω κάθε μέρα"... Για πολλούς ανθρώπους, αυτό φαίνεται λογικό, όμως η άγνοια δεν επιτρέπει το δικαίωμα γνώμης. Ακόμα χειρότερα, η εκμετάλλευση της άγνοιας του κοινού, η ιδιοτέλεια και η αδιαφορία προάγουν την κακοποίηση και όχι την ευζωία των ζώων. Και ενώ, στις περισσότερες χώρες, οι εκπρόσωποι των πάρκων διασκέδασης καταδικάζουν επίσημα την βίαιη αρπαγή από την θάλασσα, επιμένουν να στηρίζουν ακόμα το βάρβαρο (και αποτυχημένο) εγχείρημα της αναπαραγωγής στην αιχμαλωσία. Η αιχμαλωσία βασανίζει και σκοτώνει τα κητώδη και υπεύθυνοι είμαστε όλοι εμείς που επιτρέπουμε στις επιχειρήσεις να εκμεταλλεύονται την άγνοια και την αδιαφορία μας. Η φωτογραφία είναι από το Mystic Aquarium (Photo by Pako Dominguez) και το σχόλιο δικό μου. Ακολουθεί το άρθρο της Lory Marino.
Τον τελευταίο καιρό, τα μέσα ενημέρωσης κατακλύστηκαν από ειδήσεις που ακολούθησαν μια πλημμυρίδα θανάτων. Νεαρά κητώδη από τα πάρκα διασκέδασης σε διάφορα μέρη του κόσμου φάνηκαν να πεθαίνουν το ένα κατόπιν του άλλου. Τον περασμένο Μάρτιο, μια δεκαεπτάχρονη όρκα, η Skyla, άφησε "ξαφνικά" την τελευταία της πνοή στο ζωολογικό κήπο του Loro Parque στα Κανάρια νησιά. Τον περασμένο Ιούλιο, μια νεογέννητη μπελούγκα πέθανε στο Georgia Aquarium και, τον ίδιο μήνα, ανακοινώθηκε ότι και δεύτερη όρκα, η Ula, που ήταν μόλις δύο ετών, έφυγε από τη ζωή, μετά από σύντομο διάστημα "κλονισμού της υγείας της". Στις αρχές του Αυγούστου, το Mystic Aquarium ανακοίνωσε τον θάνατο μιας ακόμα μπελούγκας, η οποία είχε μεταφερθεί από το Marineland του Καναδά και βρισκόταν σε εφηβική ηλικία. Και την περασμένη βδομάδα, η Amaya, μια όρκα μόλις έξι ετών πέθανε "αιφνιδίως" στις εγκαταστάσεις της SeaWorld στο San Diego. Αμέσως δε μετά τον θάνατο της πρώτης μπελούγκας, το Mystic Aquarium ανακοίνωσε ότι ακόμα μια πολύ νεαρή μπελούγκα από το Marineland βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση.
Σε κάθε μια από αυτές τις περιπτώσεις, οι εκπρόσωποι των ζωολογικών πάρκων και ενυδρείων που προσπαθούν να διατηρήσουν αυτά τα ζώα στις εγκαταστάσεις τους, εξέφρασαν την μεγάλη τους έκπληξη, μένοντας άφωνοι μπροστά στην απώλεια. "Ο θάνατός της ήταν απρόσμενος και ξαφνικός", δήλωσε η SeaWorld στις εφημερίδες, για τον θάνατο της Amaya. Όμως, τα κητώδη πεθαίνουν στην αιχμαλωσία, και σ' αυτούς τους θανάτους τίποτα μυστηριώδες δεν υπάρχει. Σχετικά με την ευζωία των άγριων ζώων που διατηρούνται σε συνθήκες αιχμαλωσίας, υπάρχει άφθονη επιστημονική βιβλιογραφία, διαθέσιμη για όλα τα είδη, από τα πτηνά μέχρι τα θηλαστικά.
Η κλινική εικόνα των ζώων στους ζωολογικούς κήπους και στα δελφινάρια αντιστοιχεί στην προσαρμοστική ικανότητα και τα χαρακτηριστικά τα οποία απέκτησε το καθένα από αυτά κατά την διάρκεια της εξελικτικής του ιστορίας. Όσο μεγαλύτερο είναι το "χάσμα" (δηλαδή η ασυμφωνία, η ασυμβατότητα) ανάμεσα στα χαρακτηριστικά που ένα είδος απέκτησε κατά την διάρκεια της εξέλιξής του και στο περιβάλλον της αιχμαλωσίας, τόσο φτωχότερη είναι η ευζωία του. Στην εργασία τους με τίτλο "Animal Welfare: Captivity effects on wide-ranging carnivores" (Νοέμβριος 2003), οι επιστήμονες Ευζωίας Ros Clubb και Georgia Mason, για παράδειγμα, καταδεικνύουν ότι τα σαρκοφάγα, τα οποία έχουν εξελιχθεί έτσι ώστε να διαβιώνουν διανύοντας μεγάλες αποστάσεις, έχουν πολύ φτωχότερη ευζωία στην αιχμαλωσία, όπου ο ζωτικός τους χώρος μειώνεται δραματικά, συγκριτικά με εκείνα τα οποία είναι προσαρμοσμένα έτσι ώστε να χρειάζονται μικρότερο ζωτικό χώρο. Αυτές και άλλες επιστημονικές διαπιστώσεις εξηγούν πλήρως το γιατί η υγεία και η ζωή των κητωδών στα δελφινάρια βρίσκεται μονίμως σε μεγάλο κίνδυνο.
Η ιστορία της εξέλιξης των ειδών δίνει σχήμα και μορφή στην σημερινή βιολογική τους υπόσταση και σε εκείνα τα χαρακτηριστικά που έχουν διαμορφώσει, με το πέρασμα του χρόνου, προκειμένου να εξασφαλίσουν την ευεξία που θα τους επιτρέψει να επιβιώσουν και να ευδοκιμήσουν στο φυσικό τους περιβάλλον. Τα περισσότερα από τα είδη των κητωδών που σήμερα διατηρούνται στα δελφινάρια, αποτελούν προϊόν βιολογικής εξέλιξης εκατομμυρίων ετών στο θαλάσσιο περιβάλλον, στα πελάγη και στους ωκεανούς, ένα περιβάλλον που παρέχει την δυνατότητα μετακίνησης σε μεγάλες αποστάσεις, ενώ παράλληλα προσφέρει την ευκαιρία για την ανάπτυξη πολύπλοκων κοινωνικών δεσμών και φυσιολογικά κίνητρα για αναζήτηση τροφής, αποφυγή των κινδύνων και εξερεύνηση. Σε περίπτωση στέρησης οποιασδήποτε από αυτές τις δυνατότητες, το χρόνιο στρες οδηγεί σε σωματικές και ψυχοδιανοητικές διαταρραχές, πολύ καλά τεκμηριωμένες στην επιστημονική βιβλιογραφία και για άλλα είδη. Για παράδειγμα, τα πρωτεύοντα που ζουν περιορισμένα σε ένα περιβάλλον στερημένο από ερεθίσματα, εκδηλώνουν περισσότερες διαταρραχές συμπεριφοράς σε σύγκριση με εκείνα που ζουν σε εμπλουτισμένο περιβάλλον, καθώς η νευροεπιστήμη έχει αποδείξει ότι το στερημένο περιβάλλον αλλοιώνει την λεπτή αρχιτεκτονική δομή και την βιοχημεία του εγκεφάλου τους [jneurosci.org/content]. Η αντιστοιχία των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν στην αιχμαλωσία τα κητώδη, τα οποία έχουν την βιολογική ανάγκη της ελεύθερης μετακίνησης, είναι προφανής.
Η Επιστήμη της Ευζωίας των Ζώων* παρέχει ένα ξεκάθαρο μήνυμα, το οποίο όμως οι ζωολογικοί κήποι και τα ενυδρεία, μέχρι σήμερα επιμένουν να αγνοούν: "Square pegs do not fit into round holes", ότι δηλαδή μια τετράγωνη σφήνα δεν μπορεί να εφαρμόσει μέσα σε μια στρογγυλή τρύπα, ή αλλιώς ότι σε μια στρογγυλή κλειδαριά, ένα τετράγωνο κλειδί δεν υπάρχει περίπτωση να ταιριάξει. Έτσι λοιπόν, κάθε φορά που τα πάρκα διασκέδασης εκφράζουν δυσαρέσκεια και απορία για τον θάνατο νεαρών κητωδών, καλό θα ήταν να ανατρέξουν στο πλησιέστερο εγχειρίδιο βιολογίας θαλασσίων θηλαστικών που υπάρχει στα ράφια της βιβλιοθήκης τους, για να καταλάβουν ότι σε αυτούς τους θανάτους δεν υπάρχει κανένα μυστήριο και ότι, τώρα πια, τίποτα σχετικό με την κακοποίηση που εμπεριέχεται στην αιχμαλωσία αυτών των ειδών, δεν είναι ανεξήγητο.
The Whale Sanctuary Project
The Kimmela Center of Animal Advocacy, Inc
Stop Attica Zoological Park Dolphinarium (Athens - Greece)
ΟΧΙ ΣΤΟ ΔΕΛΦΙΝΑΡΙΟ-ΤΣΙΡΚΟ ΣΤΟ ΑΤΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ
Tweeted
*Παραπομπή: Η μελέτη της ευζωίας όλων των ζώων (συντροφιάς, παραγωγικά, πειραματόζωα, τρόφιμοι ζωολογικών κήπων, άγρια ζωή) είναι σχετικά πρόσφατη ως επιστήμη. Πρώτος διδάξας είναι ο καθηγητής Νευροεπιστήμης Donald Broom [scholar.google.co.uk] στο τμήμα Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Cambridge (UK), το 1986. Σε άρθρο του με θέμα την ιστορία της επιστημονικής αντιμετώπισης της ευζωίας των ζώων (A history of animal welfare science), το 2011, επισημαίνει: "Ο αριθμός των επιστημόνων που ασχολούνται με το αντικείμενο αυξάνεται με μεγάλη ταχύτητα στην Ευρώπη και στην Αμερική. Η απόφαση της Αμερικανικής Κτηνιατρικής Εταιρείας να συμπεριλάβει το μάθημα σε όλες τις Αμερικανικές κτηνιατρικές σχολές είναι πολύ σημαντική".
Πίνακας περιεχομένων με περισσότερα άρθρα για δελφίνια και άλλα κητώδη, εδώ: https://gatouiti-blog.blogspot.com/2021/08/blog-post_26.html