"Πάμε για να κατακτήσουμε, όχι για να ελευθερώσουμε... Γι’ αυτό είμαι αντι-ιμπεριαλιστής. Όσο ο αμερικανικός αετός χώνει τα νύχια του σε οποιαδήποτε άλλη γη, θα με βρίσκει απέναντι". -Μάρκ Τουαίην
Από άρθρο της Λαμπρινής Θωμά στο τεύχος 81 του περιοδικού ΖΗΝ, με τίτλο "Oι αντι-ιμπεριαλιστικές περιπέτειες του Μαρκ Τουαίην"
Η εμπλοκή των ΗΠΑ στην Κίνα και τις Φιλιππίνες τον έφεραν στην πρώτη γραμμή του κινήματος. "Ξέραμε ότι υπέθεταν πως πολεμούσαμε στο πλευρό τους, για τον άξιο σκοπό τους... Και τους αφήσαμε να συνεχίσουν να το σκέφτονται... Μετά δείξαμε το φύλλο που κρατούσαμε… Επιβάλλαμε έναν πόλεμο [στους Φιλιππινέζους] και από τότε κυνηγάμε τους φίλους και συμμάχους μας μέσα στα δάση και τους βάλτους".
Η Κίνα και οι Φιλιππίνες, οδήγησαν τον Τουαίην στην θέση του αντιπροέδρου του Αντιιμπεριαλιστικού Συνδέσμου της Νέας Υόρκης -μια θέση που κράτησε μέχρι τον θάνατο του. Το 1901, όταν ο προτεστάντης ιερωμένος, Γουίλιαμ Σκοτ Άμεντ, επικεφαλής του Αμερικανικού Συμβουλίου Επιτρόπων για τις Εξωτερικές Ιεραποστολές, σκόρπιζε εκατομμύρια (για τον "εκπολιτισμό" και τον "εκχριστιανισμό", υποτίθεται), ο σαρκασμός του Τουαίην πλήττει το διαβόητο "χρέος του Λευκού Ανθρώπου" του Κίπλινγκ (που έχει υποχρέωση να "εκπολιτίσει" τους "απολίτιστους" και "αγρίους"). "Η επέκταση της Ευλογίας του Πολιτισμού στον αδελφό μας που βρίσκεται στο σκοτάδι, αποδείχθηκε καλή συναλλαγή και πληρώνει καλά, άσε που υπάρχουν πολλά κέρδη να βγουν ακόμη, αν γίνουν προσεκτικοί σχεδιασμοί… Ήμασταν αδίστακτοι", θα γράψει.
Στόχος του Τουαίην όμως, δεν είναι μόνο η χώρα του, αλλά όλες οι αυτοκρατορίες που χτίστηκαν με το αίμα των λαών. "Μέσα σε δεκατέσσερα χρόνια, ο Λεοπόλδος του Βελγίου έχει σκόπιμα καταστρέψει περισσότερες ζωές από όσες έχουν σκοτωθεί σε όλα τα πεδία μάχης του πλανήτη τα τελευταία χίλια χρόνια… Είναι περίεργο πως ο πιο φωτισμένος αιώνας των αιώνων δημιούργησε αυτόν τον μουχλιασμένο και ευσεβοφανή υποκριτή, αυτό το αιματηρό τέρας, που όμοιό του δεν έχει στην ανθρώπινη ιστορία, που όταν πάει στην κόλαση θα ντρέπονται οι διαβόλοι – κάτι που θα γίνει σύντομα, ας ελπίσουμε", γράφει ο Μαρκ Τουαίην, 1905, για τα εγκλήματα του Λεοπόλδου στο Κονγκό.
Τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Ο νεότερος Τουαίην είχε υποστηρίξει την προσάρτηση της Χαβάης, την δεκαετία του 1860, και είχε χαρακτηρίσει δίκαιο τον πόλεμο κατά των Ισπανών, το 1898, θεωρώντας ότι οι ΗΠΑ έπαιζαν έναν κεντρικό απελευθερωτικό, αντι-αποικιοκρατικό ρόλο. Εκείνο που τον μετέστρεψε (την ώρα που συγχρωτιζόταν με προέδρους, εκατομμυριούχους, και την ελίτ ενός κόσμου που του προσέφερε αναγνώριση και πλούτο), φαίνεται στην αυτοβιογραφία του. Ο Τουαίην έχει δει, από τα παιδικά του χρόνια, τα λυντσαρίσματα και τις κακοποιήσεις των μαύρων σκλάβων, στο Μιζούρι που μεγάλωσε, έχει δει την εκμετάλλευση των εργατών, όταν και ο ίδιος δούλευε τιμονιέρης ατμόπλοιου στο Μισσισσιπή, κι όσο διαβάζει τόσο αναγνωρίζει τις αρχές του αγώνα για δικαιοσύνη.
Η πορεία του Τουαίην, από υποστηρικτής του αμερικάνικου ρόλου στην "εξάπλωση του πολιτισμού και της δημοκρατίας", σε πολέμιο του ιμπεριαλισμού, είχε τρεις βασικές επιρροές. Η πρώτη ήταν ο Λέων Τολστόι, ο πατέρας του αναρχοχριστιανισμού και κεντρικό πρόσωπο στους αγώνες του Γκάντι**, ο οποίος είχε καταδικάσει ήδη τις αμερικάνικες επεμβάσεις, ως ουσιαστική συνέχεια των βρετανικών. Η δεύτερη ήταν η Ιστορία της Γαλλικής Επανάστασης του Τόμας Καρλάιλ. "Όταν τελείωσα πρώτη φορά την 'Γαλλική Επανάσταση' του Καρλάιλ, το 1871, ήμουν Γιρονδίνος. Κάθε επόμενη φορά, που την διάβασα, την διάβασα διαφορετικά, επηρεασμένος και αλλαγμένος από τη ζωή και το περιβάλλον, και τώρα, που αφήνω το βιβλίο για άλλη μια φορά, αναγνωρίζω ότι είμαι πια ένας αβράκωτος! Όχι κανάς χλωμός αβράκωτος, ίσα ίσα ένας Μαρρά!", θα γράψει στο φίλο του συγγραφέα Ουίλλιαμ Ντιν Χάουελς, το 1887.
Η τρίτη και μεγαλύτερη επιρροή ήταν η σύζυγος του, η Ολίβια Λάνγκτον. Εκείνη τον ενέταξε στον κύκλο των σοσιαλιστών πάσης φύσεως, των φεμινιστριών και των ανθρώπων που αγωνίζονταν ενάντια στη σκλαβιά. Εκείνη τον σύστησε στον Φρεντερικ Ντάγκλας και την Χάριετ Μπίτσερ Στόου, με τους οποίους βρήκε πολλά κοινά, και κλιμάκωσε τον αντιρατσιστικό και απελευθερωτικό του λόγο, όχι μόνο για τους αφροαμερικάνους, αλλά και για τους κινέζους εργάτες, και μια σειρά άλλων πρωτάκουστων, τότε, αγώνων, όπως ο αγώνας για την γυναικεία ψήφο (και επίσης για τα ζώα***).
*Το κείμενο λογοκρίθηκε, όταν δημοσιεύτηκε στην Ευρώπη. Αφαιρέθηκε το όνομα του οσιολογιώτατου πάστορα, όπως και οι αναφορές στον πόλεμο των Δίκαιων Γροθιών. Μπορείτε να το κατεβάσετε από εδώ: https://shsamstud.pbworks.com/f/To+the+person+sitting+darkness.pdf
**i-istoriki-epistoli-toy-tolstoi-poy-enepneyse-ton-gkanti-na-agonistei-me-eirinika-mesa
***jpeg
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου