Ετικέτες

Δευτέρα 6 Ιουλίου 2020

Θαλάσσια καταφύγια για πρώην αιχμάλωτα δελφίνια: το όνειρο που γίνεται πραγματικότητα




Από τους κλόουν των τσίρκων του νερού της δεκαετίας 1950-1960 στους "πρεσβευτές" για την προστασία του περιβάλλοντος του 1980-1990 και στα δυστυχισμένα ευφυή πλάσματα του 2010 - με αποκορύφωμα την διακήρυξη των δικαιωμάτων τους από την Αμερικανική Εταιρεία για την Πρόοδο της Επιστήμης, το 2012 - η γνώμη του κοινού για τα δελφινάρια έχει αλλάξει και η πρακτική της αιχμαλωσίας των κητωδών βρίσκεται σε αναθεώρηση. Τα ντοκιμαντέρ "The Cove" (2009), "A Fall From Freedom" (2011) [1, 2, 3] και "Blackfish" (2013) που έχουν φωτίσει την αρνητική πλευρά των δελφιναρίων, έπαιξαν ρόλο σε αυτήν την μεταστροφή. Ειδικά το τρίτο, που βρήκε μεγάλη ανταπόκριση κυρίως στο αμερικανικό κοινό και προβάλλει την τεράστια ταλαιπωρία που υφίστανται οι όρκες στην αιχμαλωσία, αλλά και τους κινδύνους στους οποίους εκτίθενται οι φροντιστές τους, έχει συντελέσει στην μείωση της επισκεψιμότητας και των εσόδων των επιχειρήσεων που διατηρούν αυτό το είδος. 
archipelago.gr
Σήμερα, αποτελεί πλέον κοινή συνείδηση ότι τα δελφίνια στην αιχμαλωσία υποφέρουν από διαταραχές που σχετίζονται με το στρες, από δερματικές αλλοιώσεις, και πολύ συχνά εκδηλώνουν στερεοτυπική συμπεριφορά, αυτοτραυματίζονται ή και γίνονται επιθετικά. Για πολλά χρόνια, μεγάλο μέρος του κοινού δεν κατανοούσε την κακοποίηση που βιώνουν τα αιχμάλωτα δελφίνια, κάτι στο οποίο συνέβαλε η τηλεόραση και τα ΜΜΕ, που παρουσίαζαν τις παραστάσεις όχι μόνον ως αποδεκτή πρακτική, αλλά και ως δραστηριότητα διασκεδαστική (ή και εκπαιδευτική) τόσο για το κοινό όσο και για τα ίδια τα ζώα. Όμως, τα τελευταία χρόνια η αντίληψη του κόσμου  έχει αλλάξει, με αποτέλεσμα την μείωση της επισκεψιμότητας. Το σταδιακό κλείσιμο των δελφινάριων στην Ευρώπη καθιστά πλέον επιτακτική την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων, καθώς τα δελφίνια από τα δελφινάρια που κλείνουν (τα οποία κατά συντριπτική πλειοψηφία δεν είναι απελευθερώσιμα) είτε μεταφέρονται σε άλλο δελφινάριο είτε στα "αζήτητα".  Έτσι, τα τελευταία χρόνια, με την συμβολή επιστημόνων, υπερασπιστών των ζώων και άλλων παραγόντων που εργάζονται και μελετούν τις παραμέτρους μιας καινούργιας προοπτικής, ένα όνειρο έκανε σιγά σιγά την εμφάνισή του, ένα όνειρο που φαίνεται ότι δεν θα αργήσει να γίνει πραγματικότητα σε πολλά μέρη του κόσμου, αυτό των θαλάσσιων καταφυγίων. 

Προκειμένου για ζώα της στεριάς, όπως ελέφαντες, μεγάλα αιλουροειδή, αρκούδες και πρωτεύοντα, καταφύγια υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια. Τα καταφύγια χερσαίων ζώων, με προδιαγραφές δοκιμασμένες εδώ και δεκαετίες, έχουν λειτουργήσει και λειτουργούν σε διάφορα μέρη του κόσμου με απόλυτη επιτυχία. Καταφύγιο για ζώα της θάλασσας όμως δεν είχε υπάρξει ακόμη ποτέ και πουθενά μέχρι πρότινος, λόγω και των επιπλέον δυσκολιών που εμπεριέχει η πραγματοποίησή του, από φυσική, νομική και οικονομική άποψη.  
Βεβαίως, τα καταφύγια πρώην αιχμαλώτων ζώων οποιουδήποτε είδους, δεν θα πρέπει να συγχέονται με τα φυσικά ενδιαιτήματα προστατευόμενων περιοχών που φιλοξενούν ελεύθερους πληθυσμούς. Στα καταφύγια "αποζημίωσης" αιχμαλώτων, τα ζώα δεν ζουν αυτόνομα, αλλά παραμένουν προστατευμένα σε ένα περιβάλλον που μοιάζει όσο γίνεται περισσότερο με το φυσικό, ενώ εξειδικευμένο προσωπικό φροντίζει για την ευζωία τους. Στην ουσία, πρόκειται για εγκαταστάσεις όπου καταφεύγουν ζώα τα οποία διασώζονται, ή μεταφέρονται από ζωολογικούς κήπους, τσίρκα, εργαστήρια, παράνομο εμπόριο εξωτικών ειδών και άλλες παρεμφερείς καταστάσεις. Και φυσικά δεν αναπαράγονται, ούτε χρησιμοποιούνται για κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Παρ' όλες τις προκλήσεις και δυσκολίες όμως, τα καταφύγια σε φυσικές θαλάσσιες περιφράξεις, που θα καλούνται από δω και πέρα θαλάσσια καταφύγια και προορίζονται να στεγάσουν τα κητώδη που θα "αποσύρονται" από την αιχμαλωσία, θα αποτελέσουν την εναλλακτική λύση για τους πρώην διασκεδαστές του νερού. Τα θαλάσσια καταφύγια μπορούν να ακολουθήσουν το μοντέλο των χερσαίων και να εγκατασταθούν σε θαλάσσιους όρμους, να περιφραχτούν με δίχτυα και να φιλοξενήσουν τα κητώδη που δεν μπορούν να απελευθερωθούν στην ανοικτή θάλασσα. Μέσα σ' αυτά, τα ζώα θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν μια ελεγχόμενη ημι-ελευθερία, να κοινωνικοποιηθούν και να συμπεριφερθούν πιο φυσιολογικά από κάθε άποψη. Μέχρι τώρα, έχουν μελετηθεί διάφορα προσχέδια, για δελφίνια που χρειάζονται ζεστές θάλασσες και για μεγαλύτερα κητώδη που χρειάζονται κρύες και, τον Ιούνιο του 2019, ξεκίνησε την λειτουργία του το πρώτο καταφύγιο, που εγκαταστάθηκε στο νησί Heimaey της Ισλανδίας για να "στεγάσει" δύο μπελούγκες που ήρθαν από δελφινάριο της Κίνας.  
Θαλάσσια καταφύγια είναι στα σχέδια σε διάφορες χώρες. Στην Ιταλία, τον Ιανουάριο του 2015, οι αρχές έκλεισαν το δελφινάριο του Ρίμινι, μετά από πιστοποίηση κακομεταχείρισης των δελφινιών, ελλειματικής αδειοδότησης και μη ανταπόκρισης της εγκατάστασης στις απαιτούμενες προδιαγραφές. Τα τέσσερα δελφίνια του Ρίμινι μεταφέρθηκαν στην Γένοβα, η ιταλική κυβέρνηση όμως διατηρεί την κυριότητά τους με την προοπτική να μεταφερθούν σε ένα θαλάσσιο καταφύγιο, μόλις αυτό καταστεί δυνατόν. Διάφορες ΜΚΟ, όπως η LAV, το Ίδρυμα Μπριζίτ Μπαρντό και το Tethys Research Institute, μελετούν την εγκατάσταση ενός θαλάσσιου καταφυγίου στην Ιταλία, σε μια προσπάθεια που έχει και την υποστήριξη των αρχών. Το σχέδιο προβλέπει επίσης την φιλοξενία και αποκατάσταση δελφινιών από περιστατικά εκβρασμών στην Μεσόγειο.  
Founder and President Lori Marino
Στις ΗΠΑ, το National Aquarium, στην Βαλτιμόρη, αποφάσισε να σταματήσει την εκμετάλλευση των οκτώ δελφινιών του, με την παραδοχή της αδυναμίας ανταπόκρισης στις προδιαγραφές που απαιτούνται για την ευζωία τους. Τον Ιούνιο του 2016, η επιχείρηση ανακοίνωσε την παύση της λειτουργίας της, με την υπόσχεση μεταφοράς των δελφινιών σε θαλάσσιο καταφύγιο στο εγγύς μέλλον. Τον Μάιο του 2016, στην Βόρεια Αμερική, ιδρύθηκε το Whale Sanctuary Project με εμπνεύστρια την γνωστή για τις έρευνές της πάνω στην νοημοσύνη των κητωδών, νευροεπιστήμονα Lori Marino σε συνεργασία με άλλους εμπειρογνώμονες και κορυφαίους ειδικούς επιστήμονες όπως η Naomi Rose, και με προοπτική να καλύψει τις ανάγκες ειδών που μπορούν να ζήσουν σε ψυχρές θάλασσες, όπως οι όρκες και οι μπελούγκες. Μέχρι σήμερα, το πρότζεκτ συνεχίζει τις εργασίες του στην Νέα Σκωτία του Καναδά και υπολογίζεται ότι η εγκατάσταση  θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2021. "Αυτά τα ζώα έχουν προσφέρει διασκέδαση σε εκατομμύρια ανθρώπους, και στους επιχειρηματίες των δελφιναρίων δεκάδες εκατομμύρια δολάρια", δηλώνει ο επικεφαλής της ομάδας Charles Vinick, "ήρθε λοιπόν η ώρα να τους προσφέρουμε και μεις μια μικρή ανταπόδοση".


Little Grey and Little White
Τον Ιούνιο του 2019, η οργάνωση SEA LIFE Trust, με την βοήθεια της Merlin Entertainments, μετέφερε δύο μπελούγκες από την Σαγκάη στην Ισλανδία, όπου δημιούργησε ένα θαλάσσιο καταφύγιο με την συμμετοχή και της Whale and Dolphin Conservation. Δείτε την (πολύ ευχάριστη και συγκινητική) συνέχεια εδώ. 




Dolphin Readaptation Center
Στην εξωτική και όμως κάθε άλλο παρά φιλική για τα δελφίνια Ινδονησία, τον Σεπτέμβριο του 2019, το Dolphin Project [4], σε συνεργασία με τοπικούς παράγοντες και το Jakarta Animal Aid Network (JAAN), δημιούργησε ένα καταφύγιο για αποκατάσταση απελευθερώσιμων πρώην αιχμάλωτων δελφινιών, και για "συνταξιοδότηση" και μόνιμη παραμονή των μη απελευθερώσιμων.
 
Καταφύγιο Θαλάσσιας Ζωής Αιγαίου
Τέλος, στην Ελλάδα, τρέχει το πρότζεκ του Θαλάσσιου Καταφυγίου στους Λειψούς, σε συνεργασία του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος με τον Δήμο και την τοπική κοινωνία του νησιού. (Λεπτομέρειες εδώ: ελληνικά - αγγλικά - Sanctuary Education Advisory Specialists SEAS)
 
Το Καταφύγιο Θαλάσσιας Ζωής Αιγαίου [Aegean Marine Life Sanctuary (AMLS)], που βρίσκεται υπό κατασκευή στο νησί των Λειψών, λειτουργεί ήδη ως διεθνές ερευνητικό κέντρο, με σύγχρονα εργαστήρια και εξοπλισμό. Φιλοδοξεί να γίνει ένα βιώσιμο, καινοτόμο μοντέλο και πρόκειται σύντομα να λειτουργήσει ως κέντρο διάσωσης, περίθαλψης και επανένταξης θαλασσίων θηλαστικών που βρίσκονται τραυματισμένα στην περιοχή του Αιγαίου. Παράλληλα θα αποτελέσει καταφύγιο για δελφίνια που προέρχονται από δελφινάρια που κλείνουν, με στόχο να συμβάλει στην λύση του παγκόσμιου προβλήματος της κακοποίησης των δελφινιών που βρίσκονται, ακόμα και σήμερα, σε συνθήκες αιχμαλωσίας. 
 
Το ντοκιμαντέρ μικρού μήκους που ακολουθεί έχει βραβευθεί ως "Best Heroic Act of Environmental Stewardship" στο World Whale Film Festival στο Maui της Χαβάης, και έχει προβληθεί επίσης στο 14ο Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών στο Los Angeles (2020), ως παραγωγή της Clawed Hat Films, που δραστηριοποιείται με έδρα την Νότιο Αφρική. 
 
 
Short Documentary Film about the Aegean Marine Life Sanctuary (AMLS)


 
 
"Τιμώντας την ελληνική πολιτισμική κληρονομιά, καθώς η Ελλάδα υπήρξε η πρώτη χώρα που θεσμοθέτησε την προστασία των δελφινιών πριν 2500 χρόνια, δημιουργούμε το πρώτο παγκοσμίως Καταφύγιο Θαλάσσιας Ζωής στο Αιγαίο", δηλώνει το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος.















Πηγές:
Αναρτήθηκε από στις
Ετικέτες , , , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)